ترافیک شهری و مسئولیت عمومی شهروندان
آغاز سال تحصیلی از اول مهرماه زمینه‌ساز شکل‌گیری ترافیک در خیابان‌های مرکز شهر اردبیل شده است. هرچند گره‌گشایی از ترافیک مستلزم اقدامات زیربنایی و زمان‌بر است ، با این حال شهروندان می‌توانند با رعایت برخی توصیه‌ها شرایط را برای خود و سایر شهروندان تسهیل کنند.
به گزارش خبرنگار ایرنا ، بیش از ۲۶۰ هزار دانش‌آموز با آغاز سال تحصیلی روانه مدارس شدند که از این تعداد حدود ۶۰ درصد در شهر اردبیل سکونت دارند. این در حالی است که از مجموع ۴۰۰ مدرسه واقع در شهر اردبیل ۵۰ مدرسه در هسته مرکزی شهر اردبیل واقع شده و این ۵۰ مدرسه از نظر ترافیک بحران‌ساز و مستلزم رعایت تمهیدات ویژه هستند.
به گفته سرهنگ سیدحجت فتاحی ، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اردبیل با شروع سال تحصیلی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بر ترافیک شهر اردبیل در ساعت‌های خاص افزوده می‌شود. در این زمینه طی هفته‌های اخیر جلساتی با حضور مدیران و مسئولان دستگاه‌های ذیربط برگزار و تمهیداتی اتخاذ شده است ، با این حال موفقیت و نتیجه بخش بودن این تمهیدات مستلزم همراهی شهروندان به ویژه اولیای دانش‌آموزان است.
طبق اعلام سازمان حمل و نقل شهرداری اردبیل ، در سال تحصیلی جدید ۱۹۰ دستگاه مینی‌بوس ، ۴۵ دستگاه ون ، ۳۰۰ دستگاه تاکسی و ۸۰۰ سرویس مدارس شخصی در سامانه سپند ثبت‌نام کردند با این حال تعدادی از والدین به هر دلیل با وسیله نقلیه شخصی اقدام به جابجایی فرزندان خود می‌کنند که این امر به ویژه در ساعات ورود و خروج دانش‌آموزان در ساعات ظهر ترافیک شهری را در خیابان‌های مرکزی شهر به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد.
با توجه به اینکه موضوع ترافیک موضوع مبتلا به چند سال اخیر شهر اردبیل بوده است مسئولان و مدیران شهری در این زمینه به مسائل مربوط به آن اشراف لازم را دارند.
یکی از تمهیدات اتخاذ شده از سوی اداره کل آموزش و پرورش اردبیل ثبت‌نام بومی دانش‌آموزان است که در صورت صحت و رعایت این شرط از سوی مدیران مدارس نیاز به سرویس مدارس به میزان قابل توجهی کاهش یافته و طبیعتا حجم ترافیک شهری کاهش خواهد یافت.
یکی از راهکارهایی که در جلسات هماهنگی مسئولان شهری اردبیل اتخاذ شده مدیریت زمان ساعات کار ادارات با شروع مدارس بوده است که در این راستا مقرر شده است ساعات تخلیه مدارس و ادارات با یکدیگر انطباق نداشته باشد و معاون عمرانی استاندار اردبیل ابلاغیه را داده است.
در همین زمینه کاظم دبیر، معاون توسعه مدیریت و منابع استاندار اردبیل با اشاره به مصوبه هیات وزیران گفت: با توجه به آغاز سال تحصیلی و با موافقت استاندار اردبیل برای مدیریت ترافیک و رفع دغدغه‌های خانواده‌ها ساعت آغاز به‌کار ادارات شهر اردبیل به غیر از مراکز امدادی، خدمات‌رسان و بانک‌ها از یکشنبه یک مهر تا چهارشنبه چهارم مهر ۸:۳۰ صبح خواهد بود.
به گفته معاون استاندار اردبیل ، ساعت پایان کار ادارات نیز ۱۴:۴۵ تعیین شده و کمبود میزان کار کارمندان از طریق دورکاری جبران خواهد شد و دستگاه‌های اجرایی باید برنامه‌ریزی لازم را برای عدم تداخل در خدمت‌رسانی به مردم در دستور کار خود داشته باشند.
سرهنگ فتاحی با اشاره به این که بیشترین جامعه آماری دانش‌آموزان مربوط به مدارس ابتدایی است ، ادامه داد: شرط لازم برای ساماندهی ترافیک همکاری سازمان‌های ذیربط و شرط دیگر همراهی خانواده‌های دانش‌آموزان است که اغلب با خودرو شخصی فرزندان خود را تا درب مدرسه می‌آورند.
وی تصریح کرد: ظهرهنگام و زمان ورود و خروج دانش‌آموزان دو خانواده حضور دارند که این بار ترافیک را افزایش می‌دهد ، تمام این موضوعات موجب شکل‌گیری گلوگاه ترافیکی و انسداد مسیر شده و سایر معابر را نیز دچار مشکل می‌کند.
وی ادامه داد: بر اساس مصوبه شورای ترافیک مدارسی که داخل حیاط ظرفیت دارند باید درب خود را باز کنند و سرویس مدارس در داخل مدارس دانش‌آموزان را سوار و یا پیاده کنند.
وی با اشاره به این که لازمه موفقیت در مدیریت ترافیک ترافیک همراهی مردم است ، تصریح کرد: شهروندان باید حتما از سفرهای غیرضروری خودداری و کارهای شخصی خود را به ساعت‌های دیگر موکول کنند تا با ساعت ورود و خروج دانش‌آموزان تلاقی نداشته باشد.
سرهنگ فتاحی تصریح کرد: اغلب این مدارس هم مشرف به خیابان اصلی هستند و ممکن است دانش‌آموزان شتاب‌زده از مدرسه خارج شوند که خطرآفرین است و لازم است مدیران و اولیا با حضور در درب اصلی مدارس برای جلوگیری از بروز تصادفات و خطرات آن به پلیس کمک کنند.
حمل و نقل عمومی؛ حلقه مفقوده شهر اردبیل
آغاز سال تحصیلی و افزایش ترافیک در خیابان‌های مرکزی شهر اردبیل بار دیگر توجه شهروندان به این مساله معطوف کرده است. ترافیک نه تنها در اردبیل در کل کشور و در دنیا یک معضل جاری است و کشورهای مختلف برای ساماندهی ترافیک اقداماتی انجام شده و به نتایج قابل قبولی رسیده‌اند.
به گفته سرهنگ فتاحی ، مدیریت قابل قبول ترافیک شهری شامل سه مولفه آموزش، اجرای مقررات و مهندسی ترافیک است و علت بروز ترافیک در هسته مرکزی شهر اردبیل این است که در سال‌های گذشته به موضوع مهندسی ترافیک، توسعه زیرساخت‌ها، آموزش و فرهنگ سازی توجه لازم نشده و همین امر موجب بالا رفتن سهم اجرای مقررات از سوی پلیس شده است.
یکی از مشکلاتی که شهروندان در اردبیل به آن دست به گریبان هستند کمبود ناوگان حمل و نقل عمومی به ویژه ناوگان اتوبوسرانی است ، هر چند طی سال‌های اخیر شهرداری اردبیل برای تامین ۶۰ دستگاه اتوبوس برای شهر اردبیل قراردادی را منعقد کرد از این تعداد تا سال گذشته ۲۰ دستگاه اتوبوس و تعدادی ون وارد ناوگان حمل و نقل عمومی شده است و این در حالی است که به نظر می‌رسد حتی تامین ۶۰ دستگاه هم ممکن است گره‌گشای ترافیک شهری اردبیل نباشد و شهر اردبیل در این زمینه نیازمند اقدامات عاجل و ضروری است.
نبود ناوگان حمل و نقل عمومی باعث شده است ، اغلب شهروندانی که شغل آنها در مرکز شهر اردبیل است با خودرو شخصی در این مناطق تردد کنند. از سوی دیگر نبود زیرساخت‌های مورد نیاز به ویژه پارکینگ لاجرم باعث پارک وسایط نقلیه در حاشیه خیابان شده است که همین امر بر شدت ترافیک در خیابان‌های مرکز شهر اردبیل می‌افزاید.
بدیهی است هر گونه اقدام متولیان امر اعم از دریافت هزینه از شهروندانی که اقدام به پارک خودرو در خیابان‌ها می‌کنند نیازمند وجود زیرساخت‌های مورد نیاز اعم از پارکینگ و حمل و نقل عمومی سریع و ارزان است تا شهروندان از وسایل نقلیه شخصی استفاده نکنند.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اردبیل با بیان اینکه حل معضل ترافیک مستلزم توجه ویژه به ناوگان حمل و نقل عمومی و تمرکززدایی از شهر است، ادامه داد: خیابان‌های مرکزی شهر حدود ۶۰ سال قبل برای ۶۰ هزار دستگاه خودرو طراحی شده است و این در حالی است که الان بیش از ۲۵۰ هزار دستگاه وسیله نقلیه در خیابان‌های مرکزی اردبیل تردد می‌کنند که تعداد آنها هم روز به روز افزایش می‌یابد.
هوشمندسازی ترافیک و انتقال اصناف به خارج از شهر
واقع امر این است که امروزه کنترل و مدیریت ترافیک در دنیا از انسان محوری خارج شده است و معابر و تقاطع‌ها به صورت هوشمند مدیریت می‌شود، اگر سیستم مدیریت ترافیک هوشمند شود فرصت انجام تخلف برای مختلفان حرفه‌ای سلب خواهد شد.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی اردبیل گفت: ممکن است برخی اقدامات مانند ایجاد معابر و پل‌های روگذر و زیرگذر زمان بر است باشد ولی اقداماتی مانند زوج و فرد کردن تردد خودروها امکان‌پذیر است.
سرهنگ فتاحی با اشاره به حضور مشاغل و اصناف در داخل بافت شهری اظهار داشت: در حال حاضر تمامی مراکز جاذب سفر اعم از مراکز رفاهی ، تجاری ، خرید و پزشکی در هسته مرکزی شهر واقع شده و اینها مردم را به حضور در این منطقه ترغیب می‌کند.
وی افزود: در کل دنیا معمولا در هسته مرکزی شهر ممنوعیت ترافیک اعمال می‌شود و هسته مرکزی شهر بافت سنتی رعایت می‌شود ، به طوری که هر فردی نمی‌تواند با وسیله نقلیه شخصی در این بخش حضور یابد ، علاوه بر این ناوگان حمل و نقل عمومی رایگان و یا با هزینه بسیار پایین در این مناطق تردد می‌کند.
سرهنگ فتاحی با بیان این که این موضوع در استان و کشور جا نیفتاده است ، خاطرنشان کرد: ما در سطح کشور مدیریت یکپارچه ترافیک نداریم و اقدامات در این زمینه جزیره‌ای است ، هر سازمان تصمیمی می‌گیرد در صورتی که اگر بخواهیم در ترافیک موفقیت حاصل شود باید مدیریت یکپارچه ترافیک شده و یک سازمان صفر تا ۱۰۰ را هم نظارت کند و هم پاسخگو باشد.
مسئولیت عمومی شهروندان در قبال ترافیک شهری
توسعه حمل و نقل عمومی، هوشمندسازی مدیریت ترافیک شهری، اجرای طرح زوج و فرد، توسعه عینی و واقعی و نه صوری دولت الکترونیک و راهکارهای دیگر هرچند از الزامات مدیریت شهری برای کاهش ترافیک و تلفن نشدن وقت و زمان شهروندان است ، با این حال شهروندان هم می‌توانند با رعایت برخی اقدامات شرایط را هم برای خود و هم برای سایر شهروندان تسهیل کنند.
عدم سفرهای ضروری در ساعات اوج ترافیک، استفاده از ظرفیت‌های موجود ناوگان حمل و نقل عمومی و استفاده از سرویس مدارس و در نهایت کمی صبر و حوصله می‌تواند شرایط را برای عموم مردم بهتر کرده و فضا را برای اقدامات اساسی از سوی مدیریت شهری فراهم کند.