علیرضا سلیمانی فرجام در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: راه‌اندازی منطقه آزاد اردبیل از سال‌های قبل مطالبه مردم استان بوده است و این مطالبه خردادماه ۱۴۰۰ در مجلس شورای اسلامی و مجمع تشخیص مصلحت نظام محقق شد و منطقه آزاد اردبیل به عنوان یکی از مناطق هفت‌گانه در کشور مصوب شد.
وی اضافه کرد: در قانون ابتدایی برای منطقه آزاد اردبیل چهار نقطه پیش‌بینی شده بود ولی مجمع تشخیص مصلحت نظام مقرر کرده بود برای شروع یکی از این چهار نقطه انتخاب شود و انتخاب این نقطه از دلایل اصلی تاخیر در راه‌اندازی منطقه آزاد اردبیل بود.
مدیر منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل ادامه داد: با توجه با امید و آرزویی که نسبت به کارکرد منطقه آزاد و توسعه ناشی از آن ایجاد شده بود، هر کدام از شهرستان‌ها علاقه‌مند بودند نقطه شروع از شهرستان آنها باشد که حق طبیعی و قابل احترام است اما همین مساله منجر به چالشهایی در استان شد.
سلیمانی اضافه کرد: چهار نقطه اولیه شامل بیله‌سوار، پارس‌آباد، گرمی و رضی به عنوان حد اشتراک مشگین‌شهر، اردبیل و نمین انتخاب شده بود و وسعت آن بر اساس مصوبه مجلس ۱۰ هزار و ۶۰۰ هکتار بود اما از آنجا که الزام داریم در منطقه آزاد مرز بازرگانی و گمرک فعال داشته باشیم و این شرایط صرفا در بیله‌سوار بود لاجرم نقطه شروع این شهر انتخاب شد اما قطعا در برنامه هست که بقیه نقاط را مطابق مراحل قانون به این منطقه الحاق کنیم و بتوانیم از ظرفیت بیشتری استفاده کنیم.
کارکرد و منافع منطقه آزاد تجاری صنعتی استانی و ملی خواهد بود
مدیر منطقه آزاد اردبیل ادامه داد: البته این به این معنا نیست الان فقط بیله‌سوار از فرصت بهره‌مند خواهد بود ، اساسا جنس کار منطقه آزاد و ساز و کار حاکم بر آن طوری است نه تنها استان بلکه بخشی از منطقه از آن منتفع می‌شوند و کارکرد ملی را در این منطقه خواهیم داشت.
وی افزود: در سایر مناطق آزاد کشور هم شرایط به همین نحو بوده ، برای مثال منطقه آزاد ارس از جلفا شروع شد و در ادامه نقاط دیگر به آن الحاق شد اما این اتفاق به این بستگی دارد چقدر بتوانیم از فرصت ایجاد شده استفاده بهینه کنیم.
وی با بیان اینکه با همدلی در استان در مقایسه با سایر مناطق آزاد کشور در زمان کمتری به نقطه مطلوب خواهیم رسید، ادامه داد: از فرصت دو ساله استفاده کردیم و مطالعات و کار کارشناسی بیشتری روی منطقه آزاد و ظرفیت‌های استان انجام شد و مخالفت‌هایی که در استان وجود داشت ما کمک و مجاب کرد بیشتر مطالعه کنیم ، دقیق‌تر بسنجیم و کارشناسی‌تر عمل کنیم.
سلیمانی در عین حال گفت: طبعا رسیدن به نقطه مطلوب نیازمند طی پروسه زمانی است اما عوامل دیگری همچون همکاری منطقه و همکاری ملی هم در این زمینه بسیار مهم است ، اما در مجموع با توجه به وسعت منطقه و کار ویژه اصلی که تعریف شده خیلی زود به نقطه خوب خواهیم رسید و مردم در سال‌های آغازین شاهد ثمرات منطقه آزاد خواهند بود.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص مشارکت مردم و تامین اراضی مورد نیاز منطقه آزاد اردبیل گفت: مقام معظم رهبری امسال را سال رشد و تولید با مشارکت مردم نامگذاری کردند ، اتفاقی که در منطقه آزاد اردبیل می‌افتد و ما در پایان سال می توانیم از نمونه شاخص‌های عمل به فرمایش رهبری عمل کنیم که این است ما با مشارکت مردم کار را پیش می‌بریم.
امضای قرارداد ۸۰ هکتار از اراضی منطقه آزاد
مدیر منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل اضافه کرد: در این چهارچوب مردم مشارکت کردند زمین را در طبق سازو کارهای قانونی تعریف شده در اختیار قرار منطقه آزاد قرار دادند که در این چهارچوب و طبق توافق‌های امضا شده هم دولت از منافع حاصله منتفع شود و هم اشخاص مشارکت کننده از آن بهره‌مند شوند.
وی یادآورشد: الان موافقت‌نامه حدود ۸۰ هکتار از اراضی امضا شده و حتی سند به نام منطقه آزاد زده شده است ، در عین حال فضایی در منطقه ایجاد شده که امیدواریم این اتفاق با سرعت بیشتری اتفاق بیافتد و همه از نتیجه آن بهره‌مند شوند.
سلیمانی فرجام گفت: از مجموع یک هزار و ۵۰۰ هکتار پیش‌بینی شده در منطقه نزدیک ۱۰۰ هکتار اراضی ملی است و ۸۰ هکتار به صورت توافق از مردم تامین شده است.
مدیر منطقه آزاد اردبیل با بیان اینکه هدف‌گذاری اجرای منطقه آزاد مرحله‌ای است، خاطرنشان کرد: در مرحله اول کار را با ۲۰۰ هکتار کار را شروع می‌کنیم.
وی تصریح کرد: کاربری این اراضی کشاورزی بوده و باید صنعتی – تجاری شود و طبعا از این محل ارزش افزوده ایجاد می‌شود و از سوی دیگر هزینه‌هایی هم دارد ، طبق توافق با مالکین اراضی منافع حاصله ۳۰ درصد از منافع حاصله به مالکین اراضی و ۷۰ درصد به دولت و در نهایت منافع آن هم به مردم خواهد رسید.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص دلایلی تاخیر سه ساله در شروع عملیات اجرایی منطقه آزاد اردبیل اظهار کرد: سه سال پیش نمی‌توانستیم کار را انجام دهیم چون به هر حال باید نقطه شروع از میان چهار نقطه انتخاب می‌شد ، این نقطه در جلسه هیات دولت ۲۰ اسفند ۱۴۰۲ نهایی و مصوب شد و شورای نگهبان اول اردیبهشت ۱۴۰۳ آن را تایید کرد و در نهایت دولت هشت اردیبهشت ۱۴۰۳ ابلاغ کرد ، بنابراین تاریخ قعطی شدن این نقطه هشتم اردیبهشت بوده است که بلافاصله ما کار را شروع کردیم.
رویکرد منطقه آزاد صادرات محور است/ اختلافات در داخل استان نبود سه سال فرصت را از دست نمی‌دادیم
سلیمانی در عین حال گفت: اگر در سه سال اخیر اختلافات و مسائل استانی نبود، این اتفاق زودتر می‌افتاد و برکاتی برای استان و منطقه داشت و ما این برکات و فرصت‌ها را از دست نمی‌دادیم.
مدیر منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل با بیان اینکه رویکرد مناطق آزاد صادرات محور است به مثبت شدن تراز تجاری کشور در دو سال اخیر اشاره کرد و افزود: یکی از دلایلی اینکه گفته می‌شود مناطق آزاد محل واردات هستند این است که به هر حال بخشی از واردات به سرزمین اصلی از مسیر مناطق آزاد اتفاق می‌افتد و گمرک هم آمار را یکپارچه اعلام می‌کند و به نظر می‌رسد که واردات از مناطق آزاد بیشتر است.
وی ادامه داد: در مجموع دغدغه درستی از سوی کارشناسان هست و باید به سمت تولید و صادرات در این مناطق برویم.
واردات خودرو صرفا در داخل محوطه منطقه آزاد خواهد بود
سلیمانی با بیان اینکه در زمینه تامین مالی سرمایه مورد نیاز منطقه آزاد نگاه ما به دولت نیست، گفت: مناطق آزاد بودجه مصوب دولتی ندارند اما منابعی از سهیمه کالای تجاری، عوارض گمرکی از محل درآمد عمومی کشور درآمد دارند.
مدیر منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل یادآورشد: مناطق آزاد زیرساخت را باید خودشان ایجاد کنند که در این زمینه برای مشارکت با سرمایه‌گذارانی برای ایجاد زیرساخت صحبت کردیم چرا که اگر زیرساخت نداشته باشیم بقیه کار پیش نمی‌رود و اگر قرار باشد برای ایجاد زیرساخت منتظر باشیم ممکن است کار سال‌ها طول بکشد.
وی افزود: طبق قانون هفت منطقه آزاد جدید واردات خودرو صرفا در همان محدوده منطقه خواهد بود که این مساله در منطقه آزاد اردبیل هم صادق است ، بنابراین واردات خودرو در مرحله فعلی صرفا در همان محدوده هزار و ۵۰۰ هکتار است ، اینکه بعدا بشود مصوبه و اجازه‌ای گرفت بحث دیگری است اما فعلا واردات خودرو داخل محوطه منطقه آزاد است و باید در ادامه ظرفیت‌های بهتری ایجاد کنیم که همه مردم استان از آن بهره‌مند شوند.