به گزارش ایرنا امروزه به دلیل کاهش و کمبود آب در جهان و ایران جهت افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی در مصرف منابع آبی، راهکارهایی برای جلوگیری از هدررفت آب به دلیل تبخیر از سطح خاک و همچنین بعد از شخم زدن ارایه شده است.
یکی از متداول‌ترین روش‌ها در این زمینه استفاده از تکنولوژی‌های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره‌ای، تحت فشار و بارانی بوده است که در سالهای اخیر کشت‌های زیرنایلونی هم برای تولید محصولات جالیزی بدان افزوده شده است.
اگرچه کشت های زیرنایلونی دارای مزایایی از قبیل کاهش تبخیر و هدررفت آب و یا افزایش راندمان مصرف آب، کاهش رشد علف های هرز، حفظ رطوبت خاک و…است اما عدم جمع آوری پسماندهای پلاستیکی موجب آلودگی خاک، محصولات و انتقال ریزپلاستیک ها به زنجیره غذایی و آسیب به سلامتی انسان، دام و سایر موجودات زنده می شود.
روزانه حدود یک میلیون تن انواع پلاستیک در جهان تولید می‌شود که به دلیل قرار گرفتن در معرض هوا و نور خورشید، تجزیه و پوسیده شده و به ذراتی به اندازه ۰.۱ میکرومتر (نانو پلاستیک) تا ۵ میلی‌متر (میکرو پلاستیک) تبدیل می‌شود.
این ذرات در محیط به ویژه در اکوسیستم‌های کشاورزی حضور داشته و باعث اختلال در محیط بیوفیزیکی خاک و ایجاد خسارت‌های بالقوه، منجر به خسارات اقتصادی و ورود آنها به زنجیره غذایی و تاثیر منفی بر سلامت انسان و سایر موجودات می‌شود.
افزون بر این شخم زدن زمین باعث انتقال ذرات میکرو و نانوپلاستیک به عمق خاک حتی تا ۹۰ سانتی‌متر شده و با تاثیر بر روی رشد کرم‌های خاکی، موجب کاهش وزن آنها می‌شود. این در حالی است که کرم‌های خاکی علاوه بر نقب‌زنی و هوادهی خاک، ضمن جلوگیری از فرسایش آن به بهبود زهکشی و بازیافت مواد مغذی کمک می‌کنند
در همین زمینه مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل رور جمعه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: در سال های اخیر شاهد رواج و افزایش سطح زیرکشت محصولات جالیزی در استان هستیم به طوری که در سال ۱۴۰۲، مساحتی در حدود چهار هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی استان به کشت محصولات جالیزی شامل خیار، گوجه‌فرنگی، خربزه و هندوانه اختصاص پیدا کرد.
به گفته حسن قاسم پور بیشترین میزان کشت زیرنایلونی در اراضی شهرستان‌های پارس‌آباد و اصلاندوز به میزان حدود سه هرار هکتار بوده است.
بیشتر کشت های زیرنایلونی استان اردبیل استیجاری است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل در عین حال گفت: بیشتر کشت‌های زیرنایلونی در اراضی زراعی استان به صورت استیجاری بوده و توسط جالیزکاران سایر استان ها، در منطقه کشت می شود و بعد از برداشت محصول، مواد پلاستیکی در زمین رها می شود و مشکلات بوجود آمده برای صاحبان این مزارع را دوچندان می کند.
وی در ادامه گفت: در ۲ سال اخیر ۲۵۸ اخطاریه زیست‌محیطی برای جمع‌آوری پلاستیک‌ها به جالیزکاران صادر شده است که از این مقدار ۶۷ مورد منجر به پاکسازی و ۱۹۱ مورد به مراجع صالح قضایی معرفی شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل خاطرنشان کرد: بر این اساس با پیگیری های اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان، موضوع ممنوعیت کشت محصولات زیرنایلونی، در کارگروه‌های مدیریت پسماند استان و شهرستان‌های تابعه، مطرح و به تصویب رسیده است.
وی با تقدیر از تعامل و همکاری دستگاه قضایی استان به ویژه شهرستان‌های شمال استان اظهار کرد: بیش از ۹۰ درصد این کشاورزان به قانون تمکین کرده و اقدام به جمع آوری و پاکسازی پسماندهای پلاستیکی می‌کنند و دستگاه قضایی برای متخلفان حکم قضایی صادر می کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل افزود: کشاورزان طبق الزامات قانونی باید از آتش زدن پسماندهای نایلونی و ضایعات کشاورزی خودداری و ضایعات و پسماندهای پلاستیکی مزارع را پس از برداشت محصولات جالیزی (زیر نایلونی) جمع آوری کنند.
قاسم پور افزود: با توجه به وظایف قانونی محوله در ضوابط و روش های مدیریت پسماندهای کشاورزی برای وزارت جهاد کشاورزی و با عنایت به وظیفه نظارتی سازمان حفاظت محیط زیست طبق ماده ۲۳ قانون مدیریت پسماندها، این اداره کل نسبت به پیگیری موضوع مدیریت پسماندهای کشاورزی از سازمان جهادکشاورزی استان اقدام کرده است.
