فوتبال در سطح کشور با حاشیه‌های فراوان همراه است. هر روز در یک گوشه‌ای از کشور، فوتبال مسئله‌ساز می‌شود. با توجه به گستردگی این رشته، تعداد علاقه‌مندان، مسابقات برگزار شده و جذابیت‌ها و واکنش‌های آن، بروز برخی حاشیه‌ها و نا‌بسامانی‌ها امری طبیعی است. برخورد به‌موقع و قاطع با حاشیه‌ها و عوامل نابسامانی‌ها مهم و قابل‌توجه می‌باشد. اگر با کسانی که بر خلاف جریان آب شنا می‌کنند قاطعانه برخورد نشود و از بروز رفتارهای مغرضانه و هدف‌دار ممانعت نگردد جمع کردن حاشیه‌ها و امیدواری برای بهبود اوضاع غیرممکن می شود.

آن‌هایی که برای ماندن در صحنه فوتبال علاقه‌مند هستند و از هر وسیله و ترفندی برای ادامه حضورشان استفاده می‌کنند و می‌خواهند سلیقه‌ها و امیال خود را در آن اعمال بکنند افزودن بر حاشیه‌ها و سوءتفاهمات و اختلافات بین اهالی فوتبال را در دستور کار قرار می‌دهند. این قبیل افراد درعین‌حال که خود را دلسوز فوتبال نشان می‌دهند اما در عمل برای این رشته پرطرفدار دشمنی بیش نیستند. آن‌ها فقط خود و اطرافیان‌شان را می‌خواهند و از عمق دل کاری به موفقیت و سربلندی فوتبال ندارند.

باید در ورزش و فوتبال ترسید از کسانی که با اقدامات‌شان ابهام آفرینی می‌کنند، به طرق مختلف در گسترده شدن بداخلاقی‌ها تلاش می‌کنند، حیات خود را در ایجاد اختلاف و فاصله بین جوانان و پیشکسوتان جستجو می‌کنند، دشمن همدلی و انسجام و اتحاد هستند و در نهایت با مظلوم‌نمایی و اشک تمساح آشکارا به فوتبال ضربه می‌زنند و تخم نفاق و اختلاف و عدم موفقیت را در مزرعه آن کاشت می‌کنند.

دلنوشته یکی از مربیان پایه استان در فضای مجازی علتی برای سیاه کردن این صفحه بود. صحبت از فوتبال ناپاک و رایزنی‌ها برای ناکام گذاشتن دیگران و حرکت بر روی جاده بداخلاقی‌ها و تلاش برای عدم موفقیت مجموعه‌ای با توسل به مسایل حاشیه‌ای و خارج از مستطیل سبز، دل هر علاقه‌مند و دوستدار فوتبال پاک را آزار می‌دهد.

اگر یک مربی پایه در فوتبال اردبیل که نه قدرتی دارد و نه تشکیلات منظم و درست باشگاهی از فساد و ناپاکی‌ها بنالد باید به حال مناطقی گریست که فوتبال‌شان موقعیتی دارند و جلال و جبروتی.

عمق فاجعه این اعتراض موقعی بیشتر نمایان می‌شود که تعداد تیم‌ها، نحوه برگزاری رقابت‌ها، نتایج به دست آمده و سرنوشت اول و انتهای آن مورد توجه قرار بگیرد.

رقابت‌های قهرمانی فوتبال نوجوانان استان با حضور ۶ تیم آغاز می‌شود. برخلاف معمول و قواعد و قوانین حاکم بر رقابت‌های لیگ قرار بر این می‌شود که رقابت‌ها تک بازی انجام شود. در دومین هفته یک تیم اعلام کناره گیری می‌کند و دو تیم نیز در یک بازی قادر به مسابقه نمی‌شوند. ۳ تیم در جدول باقی می‌مانند که باید سرنوشت تیم‌های اول تا سوم را مشخص بکنند. حالا در یک فوتبال زوال در رفته‌ای با این شرح شرم‌آور وقتی صحبت از فساد و نامردی و فوتبال ناپاک می شود حرفی برای گفتن باقی نمی‌ماند.

قهرمانی و کسب مقام در یک دوره از رقابت‌ها وقتی شیرین و دلچسب می‌شود که تیم‌ها چندین ماه در کوران رقابت‌ها باشند، دیدارهای رفت‌وبرگشت را انجام بدهند و با ارائه بازی‌های زیبا و حساس شدن رقابت‌ها تعداد بیشتری از تماشاگران را به ورزشگاه‌ها جذب کنند.

مسابقاتی که با ۶ تیم آغاز و با ۳ تیم به پایان می‌رسد نمی‌تواند چنگی به دل بزند و از قهرمانی و موفقیت و شادی و سرور حرف بزند. رقابت‌های نوجوانان استان با ۶ تیم آراز اسپورت مشگین‌شهر، علم و ورزش مشگین‌شهر، نام‌آوران اردبیل، شهرداری اردبیل، صبای اردبیل و نیکان اردبیل آغاز می‌شود. می‌گویند درحالی‌که رقابت‌ها تک بازی انجام می‌شده نام‌آوران در دو بازی و دو۲ تیم مشگین‌شهر هر کدام در یک بازی حاضر نشده‌اند. براساس دلنوشته یکی از مربیان در روز آخر نتایج ۳ تیم پایین جدول حذف و ۳ تیم بالای جدول که هم امتیاز بودند با تفاضل گل قهرمان، نایب قهرمان و مقام سوم رقابت‌ها معرفی می‌شوند.

برگزاری یک دوره رقابت با روش انجام‌شده و سبک و سیاقی که اشاره شد چه نفعی می‌تواند به فوتبال ما داشته باشد و چه نقشی می‌تواند در توسعه فوتبال ما بازی بکند؟

نگاهی به اسامی تیم‌های شرکت‌کننده، وضعیت نامطلوب فوتبال پایه در استان را نشان می‌دهد. ۶ تیم از ۲ شهرستان. چرا تیم‌های مناطق دیگر از رقابت‌ها استقبال نمی‌کنند؟ چه کس و یا کسانی باید به پای درد دل تلاشگران عرصه فوتبال پایه استان بنشینند و در جهت رفع مشکلات و نیازهای آن‌ها اقدام نمایند؟

وقتی فوتبال منطقه‌ای مسابقات منظم، مرتب و پرشوری در سطوح پایه نداشته باشد به آینده فوتبال آن نباید امیدوار شد. حیات و بزرگی و موفقیت فوتبال درآینده بستگی به چگونگی فعالیت در رده‌های پایه دارد و وقتی در استان‌مان در پایان رقابت‌های نوجوانان از 6تیم 3 تیم به ایستگاه پایانی می رسند کافی است که از این مجمل  حدیث مفصل را دید و مطالعه کرد.

رقابت‌های منطقه‌ای

تیمی که به مقام قهرمانی استان دست یافته است آیا توان مقابله با دیگر نمایندگان استان‌ها در رقابت‌های منطقه‌ای را خواهد داشت؟ حساب دو دوتا چهارتاست. منطق حکم می‌کند که از چنین تیم‌هایی که با حداقل‌ها می‌سازند و می‌سوزند نباید انتظار شق‌القمر داشت و چنین است که در سال‌های اخیر کم‌تر تیم‌های پایه نماینده استان در رقابت‌های منطقه‌ای به موفقیت دست یافته‌اند. البته عدم موفقیت‌ها هیچ جای گلایه باقی نمی‌گذارد چراکه بیشتر از آن‌چه که سرمایه‌گذاری کرده‌ایم نباید انتظار برداشت داشته باشیم.

دردهای فوتبال موقعی بهبود پیدا می‌کند که دست‌اندرکاران امر از بزرگنمایی‌ها بپرهیزند و واقعیت‌ها را با مردم درمیان بگذارند. مربی که نمی‌تواند هزینه یک دوره از رقابت‌ها را تأمین کند چه گناهی را مرتکب شده‌است که باید شرمنده شاگردانش باشد، گناه کسانی که در سرما و گرما به عشق فوتبال زندگی می‌کنند و زحمت می‌کشند چیست که باید برای تیمداری و سرپا نگه‌داشتن مجموعه‌اش در چند جبهه بجنگند و آبرو را در کف دست بگذارند و به‌خاطر فوتبال حراج بکنند.

همین وضعیت رقابت‌های نوجوانان کافی است که زنگ خطر را برای مسئولین به صدا درآورد و آن‌ها را وادار به عکس‌العمل بکند. مسئولین شهرهای اردبیل و مشگین شهر باید برای ریشه‌یابی علل حضور و انصراف تیم‌ها و ادعای یکی از مربیان قدم پیش بگذارند و صادقانه زحمتکشان عرصه تیم‌های پایه را حمایت و مساعدت نمایند.

و در نهایت باید اشاره شود که ادعاهای یک مربی در دلنوشته‌اش باید مورد توجه هیئت فوتبال استان و کمیته انضباطی‌اش قرار ‌گیرد. ادعای انجام یافته در ارتباط با تشویق برای عدم حضور و رایزنی برای به زیر کشیدن یک تیم و کمک به صعود تیم دیگر موردی نیست که بی‌تفاوت از کنار آن عبور شود. ورود قاطعانه کمیته انضباطی و رسیدگی به موضوع و اعلام نتیجه بررسی می‌تواند در آینده از بروز چنین اتفاقاتی جلوگیری نماید.

تا زمانی‌که هیئت دولت تکلیف استانداری اردبیل را مشخص نکند فضای حاکم بر انتخاب استاندار تیره‌تر خواهد شد. هر روز بر تعداد داوطلبان افزوده می‌شود و درنهایت لیست بلندبالایی از سینه‌چاکان خدمت به مردم و جامعه در سطح استان اردبیل به ثبت می‌رسد.

برخی‌ها بدجوری خوش‌خوراک هستند چرا که با یک روزنامه چند سطری می‌خواهند عنان اختیار استانداری را در دست بگیرند و برای خود و دوستان خدمت بکنند از جنس عالی و بی‌نقص‌اش.

می‌گویند یارو را به ده راه نمی‌دادند سراغ خانه کدخدا را می‌گرفت. برخی هم که ممکن است از پیشینه کافی برای رسیدن به چنین پست‌های حساسی برخوردار نباشند باز می‌خواهند فرصت را از دست ندهند چرا که معتقدند از این ستون به آن ستون فرجی است، شاید دری به تخته بخورد و او را بر بالای جلسه بنشاند و حکمران‌اش بکند.

گفتم: فضول باشی باز چه خبر شده‌است که این‌چنین به‌سرعت سخن می‌گویی و به کسی فرصت اظهار نظر نمی‌دهی؟

گفت: مردی هر روز رأس ساعت معینی به گوشه میدان شهر می‌رفت و لحظاتی کلاهش را از سر بر می‌داشت و به‌شدت تکان می‌داد. روزی پلیس علت را جویا شد، گفت با این کار زرافه‌ها را دور می‌کنم.

پلیس پرسید: من این‌جا زرافه ای نمی‌بینم، پاسخ شنید این نشان می‌دهد که من کارم را درست انجام می‌دهم.

حال این‌هایی که خود را لایق و سزاوار استانداری اردبیل می‌دانند شب‌ها نقشه می‌کشند و برنامه‌ها می‌چینند و صبح به کمک دوستان‌شان فضای مجازی را از خبرهای خوش، تماس با وزارت کشور، کار تمام شده‌است و فلانی در جلسه حضور یافت پر می‌کنند و بدین ترتیب فکر می‌نمایند که کار درستی انجام می‌دهند و با یک یا چند پست در فضای مجازی می‌توانند استاندار بشوند و عقده‌های تلمبار شده چندین ساله را خالی نمایند.

گفتم: فضول‌باشی می‌گویند آن‌هایی که صد دل عاشق استاندار شدن هستند رایزنی‌های زیادی می‌کنند، دست به دامن خیلی‌ها می‌شوند، از ستادی و غیر‌ستادی هزینه می‌کنند و خلاصه تا جایی که می‌توانند برای رسیدن به هدف تلاش می‌نمایند ولی در این راه تنها چیزی را که فراموش می‌کنند خداست! آن‌هایی که فقط قصد خدمت دارند و از توانایی کافی برخوردار می‌باشند نباید آویزان این مسئول و ملتمس آن یکی باشند، کافی است که به خداوند نظر کنند و به حمایت و پشتیبانی او دلگرم باشند.

گفت: همین‌که می‌بینی تا به امروز خیلی‌ها در رسیدن به استانداری اردبیل لب چشمه رفته و تشنه برگشته‌اند علتی جز فراموشی خدا و دل بستن به بندگان ندارند. غفلت از خدا و مغرور شدن به حامیان دارای پست و مقام و موقعیت، همیشه با موفقیت همراه نخواهد شد. به این داستان گوش بده و تو یکی کارها را به خدا بسپار که هر چه او صلاح ببیند همان می‌شود.

درویشی تهی‌دست از کنار باغ کریم‌خان زند عبور می‌کرد، چشمش به شاه افتاد و با دست اشاره‌ای به او کرد. کریم‌خان دستور داد درویش را به داخل باغ آوردند.

کریم‌خان گفت: این اشاره‌های تو برای چه بود؟

درویش گفت: نام من کریم است، نام تو هم کریم و خدا هم کریم. آن کریم به تو چقدر داده است و به من چه داده؟ کریم‌خان در حال کشیدن قلیان بود؛ گفت: چه می‌خواهی؟

درویش گفت: همین قلیان، مرا بس است! چند روز بعد درویش قلیان را به بازار برد و قلیان به فروخت. خریدار قلیان کسی نبود جز کسی که می‌خواست نزد کریم‌خان رفته و تحفه برای خان ببرد! پس جیب درویش را پر از سکه کرد و قلیان نزد کریم‌خان برد! روزگار سپری شد. درویش جهت تشکر نزد خان رفت. ناگه چشمش به قلیان افتاد و با دست اشاره‌ای به کریم‌خان زند کرد و گفت: نه من کریمم و نه تو؛کریم فقط خداست، که جیب مرا پر از پول کرد و قلیان تو هم سر جایش هست.

مشکلاتی که پیرامون فوتبال ما وجود دارد این سؤال را در ذهن بسیاری از علاقه‌مندان ایجاد می‌کند که این وضعیت تا به کی ادامه پیدا می کند.

امروز برای به قدرت رسیدن در فوتبال، نیازی به رزومه و کارنامه درخشان نیست. کافی است که قدرت لابی و رایزنی بالا داشته باشی. اندک توانایی در قدرت بیان و ایجاد رابطه دوستانه با اعضای مجمع و دست‌اندرکاران امر کافی خواهد بود تا تو را در راه رسیدن به صندلی مدیریت فوتبال در بخش‌های مختلف یاری نماید.

اداره فوتبال با توجه به گستردگی و تحت پوشش قرار دادن جمعیت کثیری از علاقه‌مندان، کار ساده‌ای نیست. در همه سطوح، از امور فوتبال یک بخش گرفته تا فدراسیون نیاز به توجه، کارایی و توانایی دارد. تجربه می‌گوید کسانی که با کمک ابر و باد و مه و خورشید و فلک و حمایت‌های این چهره سیاسی، آن نماینده و مسئول در فوتبال به‌جایی می‌رسند کاری از پیش نمی‌برند هرچند که بتوانند با کمک اساس‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌ها و پشتیبانی‌ها و معادلات پشت صحنه، سال‌ها بمانند و حکمرانی بکنند.

این روزها برخی از دوستان و بزرگواران در فضای مجازی به طرق مختلف از اوضاع فوتبال و وضعیت حاکم بر مجموعه‌های فعال در این رشته سخت گله‌مندند و از این‌که گفته‌ها و نوشته‌هایشان از طرف رسانه‌ها و علاقه‌مندان مورد حمایت قرار نمی‌گیرد اظهار تعجب کرده و گاهاً با این قبیل موضع‌گیری‌ها، درماندگی‌ها، افسردگی‌ها و ناتوانی در فوتبال را حق منطقه قلمداد می‌نمایند.

جمعی از کسانی که منتقد وضعیت فوتبال‌اند کسانی‌ هستند که صرفاً از روی عشق و علاقه به رویدادهای فوتبالی عکس‌العمل نشان می‌دهند. نه صاحب تشکیلاتی در فوتبال‌اند و  نه در آن عرصه فعالیتی دارند و نه قصد رسیدن به قدرت را دارند و نه اندیشه‌ای برای فعالیت هرچند محدود در آن. این‌ها سال‌هاست که گفته‌اند و نوشته‌اند ولی متأسفانه گوش شنوایی برای شنیدن این صداها وجود ندارد. همراهی برخی‌ها با عوامل سکون و عقب‌گرد فوتبال و دست بیعت دادن به آن‌ها و گستردن فضای دروغ و تهمت در فضای مجازی و ظهور در صفحات فیک و جعلی، کار را برای شنیده شدن صدای منتقدان مشکل می‌کند.

عده‌ای دیگر وابسته به منافع شخصی و گروهی هستند. تا زمانی‌که منافع‌شان تأمین بشود یا سکوت می‌کنند و یا از گل و بلبل بودن اوضاع سخن می‌گویند و وقتی منافع‌شان را در خطر می‌بینند به یک منتقد تمام‌عیار تبدیل می‌شوند و هر آن‌چه که در مسیرشان قرار می‌گیرد از دم تیغ می‌گذرانند.

برخی‌ها تا در باشگاه‌ها و مجموعه‌های مدیریتی فوتبال مسئولیت دارند همه امور را بر وفق مراد می‌بینند و برکناری از پست و مقام و جایگاه، دیدگاه آن‌ها را عوض می‌کند و به‌ناگاه همه‌چیز تبدیل به نکبت و کمبود و ضعف می‌شود.

این‌که می‌بینیم فوتبال ما نمی‌تواند روزهای خوبی را سپری بکند مقصر اصلی‌اش خود فوتبالی‌ها و علاقه‌مندان به این رشته می‌باشد. تا زمانی‌که تر و خشک را با هم بسوزانیم و براساس معیارها و واقعیت‌های موجود قضاوت نکنیم و خود و منافع خود و دوستانمان را ملاک تشخیص کارآمدی و ناکارآمدی مسئولان قرار بدهیم انتظار تغییر در حال‌وروز فوتبال، انتظار بیهوده‌ای خواهد بود.

چه بخواهیم و چه دوست نداشته باشیم فوتبال به ورزشی فراگیر تبدیل شده‌است. عده‌ای را اعتقاد بر این است که فوتبال  بهترین عنصر برای پر کردن اوقات فراغت و سرگرمی و عاملی برای تخلیه ناهنجاری‌های اجتماعی است و عده‌ای نیز معتقدند که باید بر وجوه فرهنگی، اقتصادی، علمی و سیاسی آن تأکید فراوان گردد. برای دست‌یابی به همه اهداف تعریف‌شده فوتبال نیاز به برنامه‌ریزی، کار مداوم و به‌کارگیری نیروهای‌های کاردان، فوتبالی، صادق و عاشق به خدمت دارد. بدون برنامه و با درپیش گرفتن مشی و مرام روزمرگی و علاقه‌مندی برای حفظ مدیریت و ریاست به هر بها و وسیله‌ای،  نتیجه‌اش وضعیتی می‌شود که فعلاً فوتبال با آن دست به گریبان می‌باشد. تا زمانی‌که فوتبال در بند ساختاری شکننده و درهم‌تنیده از بی‌برنامگی‌ها، سهل‌انگاری‌ها و روزمرگی‌ها باشد امیدواری برای بهبود اوضاع آن کاری عبث و بیهوده خواهد بود.