به گزارش خبرنگار ایرنا ، محمد آئینی  در ششمین اجلاس روسای کمیسیون‌های شهرسازی و معماری کلانشهرها و مراکز استان‌ها و دومین اجلاس مشترک معاونین شهرسازی و معماری شهرداری‌ها که با شهرهای ایمن و پایدار و همه شمول در دانشگاه محقق اردبیلی در حال برگزاری است، با اشاره به فرایند نوسازی بافت‌های فرسوده در سال‌های اخیر افزود: بالاترین رکورد نوسازی بافت‌های فرسوده مربوط به سال۱۳۹۱ است که حدود ۹۴ هزار واحد نوسازی است.

وی اضافه کرد: در هشت سال دولت یازدهم و دوازدهم این میزان به کمترین حد رسید ، به‌طوری که متوسط نوسازی در بافت‌های فرسوده به ۴۰ هزار واحد کاهش یافت اما با تمهیداتی که در دولت سیزدهم اتخاذ شد ، سال گذشته بیش از ۵۰ درصد رشد داشتیم و امیدواریم امسال به رکورد سال ۹۱ برسیم.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری در ادامه با اشاره به ارائه بسته تشویقی چهارگانه گفت: با اجرای این بسته‌ها به‌ویژه بسته تشویقی شهرسازانه، تنها در شهر تهران در ۶ ماهه اول امسال نسبت به سال گذشته ۱۲۵ درصد رشد داشتیم.

وی ادامه داد: تعداد پروانه در بافت فرسوده در چهار هزار و ۹۰۰ هکتار پارسال چهار هزار و ۵۰۰ واحد بوده است که این رقم در ۶ ماهه اول امسال به ۱۰ هزار و ۱۴۱ واحد رسیده است و کم کم شهر تهران به ۲۰ هزار واحد در بافت فرسوده می‌رسد.

آئینی اضافه کرد: در خیلی از محلات تهران بیش از ۷۰ درصد نوسازی شده می‌توانیم جشن خروج این محلات را از بافت فرسوده برگزار کنیم.

رشد ۱۳۲ درصدی صدور پروانه در بافت فرسوده شهری

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه این بسته شهرسازانه در خیلی از شهرها اجرا نشده اسـت، گفت: هر جا این بسته تشویقی اجرا شده است با جهش مواجه شدیم ، به‌طوری که در سه ماهه اول در ۱۳۲ شهر کشور شاهد رشد ۱۴۰ درصدی در صدور پروانه نوسازی بافت فرسوده بودیم و میانگین کشوری به ۴۵ رصد رسیده است.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری در عین حال افزود: امسال یک مصوبه یک خطی جریان نوسازی را کند کرد به‌طوری که با اصلاح ماده ۵ بیمه کارگران ساختمانی هزینه صدور پروانه در محلات فرسوده با رشد سه هزار درصدی از ۱۰ هزار تومان به ۲۱۹ هزار تومان رسید و این باعث شد خیلی از متقاضیان دست نگه دارند.

آیینی با بیان اینکه با عنایت مجلس این مشکل حل شده است، تصریح کرد: سال گذشته ۱۵ درصد هزینه بیمه پروانه ۲۵ درصد شد برای نهضت ملی و بافت فرسوده هم همان ۱۵ درصد قبل است ، این رقم در روستاها ۱۰ درصد و در دهک‌های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی صفر درصد است.

معاون وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: بسته بعدی که در قانون بودجه مصوب شد و در برنامه هفتم توسعه هم قید شده بحث معوض اراضی است ، به‌طوری اگر دولت واحد یا زمینی در بافت فرسوده دارد آن را با بافت فرسوده با ۴۰ درصد تخفیف عوض کند و این مصوبه هم کمک بزرگی به نوسازی بافت فرسوده خواهد بود.

حریم‌های غیرضروری میراث فرهنگی بازنگری می‌شود

وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص بافت‌های تاریخی هم گفت: در ستاد ملی بازآفرینی شهری ۲ مصوبه به تصویب رسید که بر اساس یکی از این مصوبات بانک مرکزی سرفصلی به نام وام مرمت و مقاوم‌سازی بافت تاریخی به شورای پول و اعتبار بود که این موضوع به بانک‌های عامل ابلاغ شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه برای مرمت و مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی در بافت تاریخی معادل ۸۰ درصد وام نوسازی پرداخت می شود، ادامه داد: این رقم در تهران ۴۵۰ میلیون تومان بود که در بافت تاریخی ۳۶۰ میلیون تومان شده است ، همچنین در کلانشهرها ۳۲۰ میلیون تومان ، در اردبیل ۲۸۰ میلیون تومان و روستاها هم ۲۰۰ میلیون تومان مصوب شده است.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری افزود: بر اساس مصوبه دیگر مقرر شد وزارت میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری با همکاری استانداری‌ها ضوابط تعیین حریم را بازنگری کند و با ارائه پیشنهادات اصلاحی حریم‌های غیرضروری را بردارد.

وی خاطرنشان کرد: در آخرین مکاتبه‌ای که صورت گرفته است این وزارتخانه در این زمینه اعلام آمادگی کردند که در همه محدوده‌هایی که غیرضروری است ، محدودیت میراث برداشته شود.

آیینی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در همین مصوبه ۱۹ بندی که وزیر راه و شهرسازی اسفندماه برای بافت فرسوده شهری ابلاغ کرد، بندی آمده مشمول بند تاریخی نمی‌شود ولی در همان آمده است که وزارت میراث فرهنگی بسته تشویقی خاص بافت تاریخی تنظیم کند که منتظر پیشنهاداتشان هستیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اهتمام دولت به بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده تصریح کرد: همان‌طور که در جلسه شورای عالی مسکن اعلام کردیم، آمار صدور پروانه و نوسازی از مرز ۱۵۰ هزار واحد گذشته است و با همراهی شما می‌توانیم به ۳۰۰ هزار واحد برسیم.

وی با بیان اینکه نوسازی بافت فرسوده هم تولید مسکن است و هم حفظ جان انسان و در کنار آن منجر به بهبود شرایط محیط زندگی می‌شود، خاطرنشان کرد: مسئولان ارشد کشور به موضوع نوسازی بافت فرسوده توجه و تاکید دارند به‌طوری که آیت‌الله رئیسی به صراحت گفتند که باید به‌صورت جهادی در بافت فرسوده کار و گره‌گشایی شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: امسال برای نوسازی بافت فرسوده رزمایش جهادی خواهیم داشت و چهره به چهره با ساکنان بافت‌های فرسوده صحبت می‌کنیم و مردم را برای دریافت پروانه نوسازی دعوت و ترغیب خواهیم کرد.

وی با بیان اینکه هم از محل تسهیلات نهضت ملی و هم تسهیلات ویژه بافت فرسوده می‌توان در نوسازی بافت فرسوده استفاده کرد، گفت: علاوه بر بسته ۱۹ گانه و بسته زمین ، بسته دیگری برای حمایت ویژه از سرمایه‌گذار و رفع موانع سرمایه‌گذاری در بافت فرسوده در حال تدوین است تا بتوانیم شرایط بهتری در بافت فرسوده رقم بزنیم.

به گزارش خبرنگار ایرنا ، استان اردبیل از لحاظ شاخص برخورداری از شبکه بزرگراه در کشور جزو رده‌های آخر در بین استان‌ها بوده است که یکی از بزرگترین دلایل آن عدم احساس نیاز به توسعه شبکه بزرگراهی در سالیان قبل بوده است ، طوری‌که شاخص برخورداری استان اردبیل از بزرگراه ۲۱ درصد بوده است .

با عنایت به نقش زیرساخت حمل و نقل و توسعه شبکه بزرگراهی در توسعه سایر شاخص‌های اقتصادی، در سال‌های اخیر توجه مدیریت ارشد شهری به این بخش معطوف شده است. این رقم با بهره‌برداری از بخشی از شبکه بزرگراهی به ۲۷ درصد رسیده و تا پایان امسال با افتتاح دست‌کم ۶۰ کیلومتر دیگر به ۳۰ درصد خواهد رسید.

تا پنج سال پیش فقط چهار طرح بزرگراهی اردبیل – نیر، اردبیل – نمین، اردبیل – مشگین‌شهر و ۵۰ کیلومتر از جاده اردبیل – گرمی دارای ردیف اعتباری ملی بود ولی در سال‌های اخیر تمام مسیرهای استان دارای ردیف ملی شده و توسعه شبکه بزرگراهی از سرعت قابل ملاحظه‌ای برخوردار شده است.

به گفته علی یوسف‌زاده ، معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل ، تا سال ۱۳۹۶ به تعداد ۱۳۷ کیلومتر بزرگراه در استان احداث شده بود که این میزان هم‌اکنون به ۲۳۷ کیلومتر رسیده و نزدیک ۲۷۰ یا ۲۸۰ کیلومتر بزرگراه هم در مناطق مختلف استان در دست اجراست.

سال گذشته ۵۲ کیلومتر بزرگراه با حضور سیدصولت مرتضوی ، معاون وقت اجرایی رئیس‌جمهور در استان اردبیل به بهره‌برداری رسید و طبق برنامه‌ریزی انجام شده طی سه چهار سال آینده در صورت تامین منابع ۳۰۰ کیلومتر دیگر به شبکه بزرگراهی استان اضافه می‌شود ولی کمبود اعتبارت و مطالبات پیمانکاران مانع توسعه بزرگراهی شده است.

اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل با توجه به محدودیت‌های مالی پروژه‌های در دست اجرا را بر اساس اولویت‌بندی اجرا می‌کند ، بر این اساس در حال حاضر مسیرهای اردبیل – مغان ، اردبیل – مشگین‌شهر و اردبیل – سرچم که جزو جاده‌های پرتردد و حادثه‌خیز است در اولویت بهسازی و تعریض قرار گرفته است اما با توجه به محدویت اعتبارات و محدودیت فصل کاری مطابق برنامه‌های زمان‌بندی وزارت راه و شهرسازی پیش نمی‌رود.

از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم اقدامات اساسی و زیربنایی برای جبران عقب‌ماندگی‌های استان در حوزه راه‌سازی با تامین اعتبارت لازم از محل‌های مختلف شروع شده است. در زمینه آخرین وضعیت توسعه شبکه بزرگراهی استان با علی یوسف‌زاده ، معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل به گفت و گو نشستیم.

ایرنا: آقای یوسف‌زاده به نظر می‌رسد که عملیات جاده‌سازی و راه‌سازی در نقاط مختلف استان به لحاظ کمبود اعتبارات به کندی پیش می‌رود ، برای تامین اعتبارات حوزه راه استان چه اقداماتی صورت گرفته است؟

یوسف‌زاده: در سال‌های اخیر اقدامات خوبی در حوزه راه‌سازی انجام گرفته ولی آن‌طور که دلمان بخواهد کار به خوبی پیش نمی‌رود و دلیل اصلی آن بر می‌گردد به محدودیت اعتبارات که پیگیر هستیم این محدودیت برطرف شود ، ببینید اعتبارات حوزه راه بر اساس پیوست یک قانون بودجه برابر مصوبه مجلس شورای اسلامی ابلاغ می‌شود. در سال ۱۴۰۰ استان اردبیل از لحاظ اعتبارات حوزه راه رتبه بیست و سه کشوری قرار داشت که با بسته شدن پرونده سال مالی این استان در رتبه دوم کشوری قرار گرفت. البته پیوست یک قانون تغییر نکرده بلکه ما دنبال منابع مختلف از محل ماده ۵۶ و تهاتر نفت بودیم که توانستیم از این محل‌ها اعتبارات مورد نیاز را دریافت کنیم.

در سال ۱۴۰۰ استان اردبیل از لحاظ اعتبارات حوزه راه رتبه بیست و سه کشوری قرار داشت که با بسته شدن پرونده سال مالی این استان در رتبه دوم کشوری قرار گرفت.

ایرنا: از محل تهاتر نفت و ماده ۵۶ چه میزان اعتبار به توسعه شبکه بزرگراهی استان اختصاص داده شده است؟

یوسف‌زاده: سال گذشته اختصاص اعتبار از محل تهاتر نفت مطرح شد ولی هنوز منابعی از این محل برای استان پرداخت نشده و مقرر است ۱۰ هزار میلیارد ریال تهاتر نفت در حوزه راه اختصاص داده شود که هفت هزار میلیارد ریال آن مربوط به راه‌سازی و سه هزار میلیارد ریال دیگر هم مربوط به راه‌آهن اردبیل – سرچم است.

ایرنا: عملکرد اداره کل راه و شهرسازی استان در پیگیری اعتبارت حوزه راه مثبت است؟

یوسف‌زاده: استاندار اردبیل همانند استاندار سابق به حوزه راه توجه خاصی دارد اما برنامه‌ریزی‌ها آن‌طور که دلخواه باشد نیست ، حوزه راه در استان دارای عملکرد مثبتی است اما همچنان برای ارتقای شاخص‌های بزرگراهی استان نیازمند حمایت مسئولان هستیم.

ایرنا: غیر از مشکلات مالی عمده‌ترین چالش و مشکل توسعه شبکه بزرگراهی اداره کل راه و شهرسازی چیست؟

یوسف‌زاده: علاوه بر مشکلات تامین منابع مالی که باعث انباشته شدن مطالبات پیمانکاران شده است، در حال حاضر هم در تامین قیر با مشکل زیادی مواجه هستیم. بر اساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام باید برای خرید یک هزار تن قیر ۱۷۰ میلیارد ریال به‌صورت نقد پرداخت شود که از توان ما خارج است و این مصوبه سبب شده که ما نتوانیم در اردبیل – سرچم عملیات آسفالت‌ریزی را انجام دهیم. کار تا حدودی متوقف شده است.

بر اساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام باید برای خرید یک هزار تن قیر ۱۷۰ میلیارد ریال بصورت نقد پرداخت شود که از توان ما خارج است و این مصوبه سبب شده که ما نتوانیم در اردبیل – سرچم عملیات آسفالت‌ریزی را انجام دهیم.ایرنا: استدلال مجمع تشخیص مصلحت نظام در رد مصوبه مجلس چیست؟

یوسف‌زاده: دقیقا مشخص نیست ، یک بار مجلس مصوبه آورد مجمع آن را رد کرد و برای بار دوم هم دوفوریتی مجلس در مجمع رد شد.

ایرنا: درحال حاضر وضعیت پروژه‌های شما چگونه است و برای رفع این مشکل چه اقداماتی باید انجام داد؟

یوسف‌زاده: در مسیر پارس‌آباد –سربند و سربند – مشگین‌شهر مطالبات پیمانکاران به تعویق افتاده و قول‌های مکرری هم برای پرداخت این مطالبات داده شده ولی عملی نشده است ، با این همه این پیمانکاران کار را متوقف نکردند و این مشکل را در مسیرهای گرمی – بیله‌سوار و اردبیل – مشگین‌شهر هم داریم. البته هیچ طرحی به لحاظ نبود اعتبار در استان تعطیل نشده است. حتی در زمستان هم طرح‌های راه‌سازی غیر از عملیات بتن‌ریزی تعطیل نمی‌شود . در برخی از مناطق هم به لحاظ برودت هوا از سرعت اجرای طرح کاسته می‌شود.

ایرنا: الان میزان مطالبات پیمانکاران از شما چقدر است؟

یوسف‌زاده: نزدیک هشت هزار میلیارد ریال پیمانکاران حوزه راه از اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل مطالبه دارند که امیدوارم با اختصاص اعتبار از بانک گردشگری حاصل از فروش نفت این مطالبات پرداخت شود.

ایرنا: امسال چه میزان بزرگراه در استان به بهره‌برداری می‌رسد؟

یوسف‌زاده: امسال ۶۰ کیلومتر بزرگراه در استان بهره‌برداری می‌شود که از این مقدار ۲۰ کیلومتر مربوط به بزرگراه مشگین‌شهر – سربند، پنج کیلومتر مربوط به پارس‌آباد – سربند و ۳۵ کیلومتر هم مربوط به مسیر اردبیل – سرچم است.

ایرنا: برای افتتاح این طرح‌ها چه میزان اعتبار مورد نیاز است؟

یوسف‌زاده: هزینه احداث هر کیلومتر بزرگراه در مناطق هموار ۲۰۰ میلیارد ریال و در مناطق صعب‌العبور ۵۰۰ میلیارد ریال برآورد می‌شود و در مجموع برای افتتاح ۶۰ کیلومتر بزرگراه در استان ۱۶ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

هزینه احداث هر کیلومتر بزرگراه در مناطق هموار ۲۰۰ میلیارد ریال و در مناطق صعب‌العبور ۵۰۰ میلیارد ریال برآورد می‌شود و در مجموع برای افتتاح ۶۰ کیلومتر بزرگراه در استان ۱۶ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

ایرنا: میزان مطالبات پیمانکاران در ۶۰ کیلومتر بزرگراه چقدر است؟

یوسف‌زاده: ۶ هزار میلیارد ریال از مطالبات پیمانکاران در این حوزه به تعویق افتاده که پیگیر تامین و پرداخت این مطالبات از محل‌های مختلف هستیم.

ایرنا: یکی از کارهای شاخص اداره کل راه شهرسازی استان بزرگراه اردبیل – سرچم به عنوان مسیر اصلی ارتباط مرکز استان با مرکز کشور است ، عملیات اجرایی بزرگراه در این مسیر چگونه پیش می‌رود و منابع مورد نیاز آن چقدر است؟

یوسف‌زاده: طرح احداث بزرگراه اردبیل – سرچم در هفت قطعه در دست اجرا است و منابع مورد نیاز برای بهسازی و تکمیل کل مسیر بزرگراه اردبیل – سرچم ۱۲۰ هزار میلیارد ریال برآورد شده است و برای تامین این میزان اعتبار پیگیری‌های لازم صورت گرفته که در صورت تخصیص ، اجرا و تکمیل بقیه قطعات اردبیل – سرچم اجرا خواهد شد.

ایرنا: مصوبات سفر رئیس‌جمهور در استان اردبیل چه میزان گشایش در حوزه پروژه‌های راه‌سازی استان ایجاد کرده و در سفر آتی رئیس‌جمهور اولویت‌های حوزه راه چیست؟

یوسف‌زاده: حسن طرح‌های مصوب سفر رئیس‌جمهور این بود که تخصیص اعتبارات حوزه راه‌سازی در اولویت باشد و علاوه بر آن هم کمک بیشتری در تامین اعتبار بیمارستان نجف‌زاده و مجتمع‌های فرهنگی و هنری شده است ، طوری‌که سه مورد از این مجتمع‌ها آماده بهره‌برداری است. در مجموع مصوبات سفر ۵۰ درصد طرح‌های ما را تسریع کرد و با توجه به اینکه زیرساخت حمل و نقل منجر به توسعه استان می‌شود اعتقاد براین است همچنان توسعه این شبکه جزو اولویت‌های اصلی مصوبات سفر آتی رئیس‌جمهور باشد.

ایرنا: یکی از مطالبات جدی مردم استان تکمیل تونل دوم حیران است ، عملیات اجرایی این تونل در چه مرحله‌ای است؟

یوسف‌زاده: احداث تونل دوم حیران ضمن کاهش قابل توجه ترافیک در مسیر اردبیل – آستارا و بالعکس صرفه‌جویی زیادی در وقت و سوخت محقق شده و ایمنی تردد هم در این مسیر به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد داد. پیشرفت فیزیکی تونل دوم حیزان به ۵۰ درصد رسیده و ادامه کار به پیمانکار جدید واگذار شده تا طرح در زمان مقرر به بهره‌برداری برسد. هم‌اکنون ۴۱۰ متر از داخل تونل، ۱۲۰ متر عملیات بتن‌ریزی فونداسیون قسمت پاشنه‌های ۲ طرف تونل و ۱۵۰ متر عایق‌های حفاظتی داخل تونل اجرا شده و عملیات لاینینگ (روکش لاستیکی) داخل تونل هم در روزهای آینده آغاز خواهد شد. پیش‌بینی ما این است تونل سال آینده مورد بهره‌برداری قرار بگیرد که هزینه مورد نیاز آن ۲ هزار میلیارد ریال است.

سرهنگ وحید علیپوردر گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در سه ماه تابستان سال جاری علیرغم افزایش سفرهای تابستانی به استان اردبیل با حضور تاثیرگذار دستگاه‌های مرتبط و خدمات‌رسان مانند راهداری، پلیس راه، عوامل امدادی و اورژانس، هلال احمر و امداد خودرو تصادفات منجر به فوت در محورهای مواصلاتی استان ۳۲ درصد کاهش داشته است.

وی با بیان اینکه پلیس راه استان اردبیل علاوه بر حضور مستمر در جاده‌ها، به‌صورت هوشمند نیز رفتارهای ترافیکی رانندگان در راه‌های ارتباطی استان را مدیریت و کنترل می‌کند، اظهار کرد: با مدیریت صحیح و پایش رفتارهای ترافیکی رانندگان توسط پلیس این موفقیت حاصل شده است.

رئیس پلیس راه استان اردبیل با تقدیر از رانندگان قانونمند، بیان کرد: پلیس با اندک رانندگانی که جان و ایمنی مسافران را به خطر می‌اندازند با توقیف و انتقال خودرو به پارکینگ و توقیف ساعتی وسایط نقلیه برخورد می‌کند.

سرهنگ علیپور با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین علل وقوع تصادف در جاده‌ها خستگی و خواب‌آلودگی راننده است، اضافه کرد: پلیس برای جلوگیری از وقوع تصادف اقدام به اجرای طرح “توقف حرکت” کرده و از ادامه مسیر رانندگانی که علایم خستگی و خوب‌آلودگی دارند، جلوگیری می‌کند.

وی به رانندگان و مسافران توصیه کرد که ضمن خودداری از رانندگی به هنگام خستگی و خواب آلودگی با آمادگی کامل رانندگی کرده و هر۲ ساعت، حداقل ۱۵ دقیقه استراحت کنند.

وی همچنین به رانندگان توصیه کرد با توجه به بالا بودن میزان تردد در راه‌های ارتباطی استان، حتما با سرعت مطمئنه حرکت کرده و جانب احتیاط را رعایت کنند.

رئیس پلیس راه استان اردبیل با اشاره به آمادگی کامل نیروهای پلیس راه برای خدمات‌رسانی به مردم و مسافران، بیان کرد: خط قرمز پلیس تخلفات حادثه‌ساز است و با رانندگان متخلف مماشات نخواهد شد.

وی از رانندگان خواست، ضمن پایبندی به مقررات راهنمایی و رانندگی، با سرعت مطمئنه حرکت کرده و از ترمزهای ناگهانی، سبقت غیرمجاز و انحراف به چپ خودداری و فاصله طولی خودرو خود با وسیله نقلیه جلو را حفظ کنند.

سرهنگ علیپور با بیان اینکه تمام سرنشینان خودرو اعم از ردیف جلو و عقب در طول سفر ملزم به بستن کمربند ایمنی هستند، ادامه داد: امیدواریم با همکاری رانندگان و مردم و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از سوی آنها استان اردبیل همواره در کاهش تصادفات منجر به فوت یکی از استان‌های برتر کشور شود.

به گزارش ایرنا، از مجموع ۶ هزار و ۷۳۶ کیلومتر راه ارتباطی استان اردبیل ۲۰۸ کیلومتر بزرگراه، ۷۳۵ کیلومتر راه اصلی، ۷۱۴ کیلومتر راه فرعی، ۴۷ کیلومتر راه درون شهری و بیش از پنج هزار و ۳۰ کیلومتر راه روستایی است ، از بیش از پنج هزار و ۳۰ کیلومتر راه روستایی استان اردبیل ۲ هزار و ۷۷۴ کیلومتر آسفالت، هزار و ۳۵ کیلومتر شنی و هزار و ۲۲۱ کیلومتر خاکی است.

اردبیل به لحاظ موقعیت جغرافیایی و طبیعی خود و قرار گرفتن در سرزمینی فلاتی شکل با شیب‌های بسیار تندی به زمین‌های کم‌ارتفاع اطراف خود شامل کرانه‌های دریای خزر ، جلگه پست مغان و نیز دشت‌های کم‌ارتفاع استان‌های آذربایجان‌شرقی و زنجان منتهی می‌شود و به همین لحاظ جاده‌های این استان اغلب دارای پیچ‌ها و شیب‌های بسیار تند هستند.

هشت گردنه سخت‌گذر و برف‌گیر به نام‌های حیران ، صایین ، کجل، نقدوز ، الماس ، لنگان ، قره‌آغاج و اسالم در راه‌های ارتباطی این استان قرار دارند.

استان اردبیل با ۱۲ شهرستان و جاذبه‌های گردشگرپذیر متنوع در شمال ایران واقع شده و از مقاصد اصلی گردشگران است به طوری که هر سال در همه محورهای استان شاهد ترافیک و رشد تردد هستیم.

حسن قاسم پور  در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اثرات و پیامدهای پدیده گرد و غبار در محیط زیست و زندگی روزمره مردم ، این پدیده را ناشی از عملکرد نامناسب انسان در بهره‌برداری از طبیعت ذکر کرد و بر لزوم توجه و برنامه‌ریزی در خصوص مهار این پدیده طبیعی تاکید کرد.

وی با تاکید بر لزوم تفکیک دو پدیده گرد و غبار از گرد و خاک گفت: استان اردبیل در داخل استان بیشتر مواجه با پدیده گرد و خاک بوده و در زمان‌هایی که کشورمان بصورت منطقه ای (بیشتر از غرب کشور) درگیر این پدیده با منشاء خارجی می شود، استان اردبیل هم در مواردی با گرد و غبار مواجه می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل در ادامه نبود رطوبت کافی در خاک بویژه در فصل‌هایی که امکان عملیات کشاورزی و کشت و زرع مقدور نبوده و سطح خاک عاری از هرگونه پوشش گیاهی است، (اواخر زمستان و اوایل بهار و اواسط پائیز) و نیز به دلیل عدم مدیریت اصولی زمین‌های زراعی را از دیگر علل شیوع پدیده گرد و خاک در استان اردبیل ذکر کرد.

این کارشناس محیط زیست در ادامه گفت: عدم بهره برداری اصولی از زمین‌های اطراف شهرهای بزرگ، فعالیت غیراصولی برخی واحدهای برداشت شن و ماسه و معادن، خشک شدن برخی رودخانه‌ها همچنین عدم رعایت حق آبه زیست محیطی رودخانه‌ها موجب تشدید این پدیده در برخی نقاط استان شده است.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص مناطق و چشمه‌های گرد و خاک در استان هم گفت: منشاء داخلی گرد و خاک استان اردبیل بیشتر از زمین‌های زراعی بایر و نیز زمین‌های بلاتکلیف و فاقد پوشش گیاهی حاشیه شهرهاست ضمن اینکه زمین‌هایی که در آنها عملیات عمرانی و ساختمانی و نیز فعالیت معدنی یا تولید شن و ماسه صورت می گیرد از دیگر چشمه‌های گرد و خاک در استان اردبیل است.

قاسم پور با تاکید بر لزوم هم افزایی و همکاری دستگاه‌های دولتی و مردم در مقابله با این پدیده و جلوگیری از شیوع بیشتر آن استفاده از وسایل نقلیه عمومی، عدم ساخت کارخانه درنزدیکی شهرها و انداختن زباله‌های مخرب برای هوا درسطل‌های زباله وتفکیک زباله را از راهکارهای ساده مقابله با ریزگردها عنوان کرد.

پنج راهکار تخصصی مقابله با ریزگردها

مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان اردبیل درخصوص راه‌های تخصصی پیشگیری ومبارزه ریزگردها گفت: ایجاد پوشش گیاهی و کمربندهای جنگلی(راهکار بیولوژیک) و استفاده از پوشش برای تثبیت تپه‌های شنی شامل خرده‌های کاه،گندم، برنج،شن، گراول،خاک اره، مونتموریلونیت، برگ گیاهان، لیگنین، کودهای گیاهی وحیوانی(راهکار مکانیکی) از راهکارهای موثر در مقابله با پدیده ریزگردها به شمار می رود.

وی اضافه کرد: علاوه بر این استفاده از مالچ‌های نفتی(راهکار شیمیایی) و استفاده از حصارهای سیمی(راهکار مهندسی) از دیگر راهکارهای تخصصی در مقابله و مهار ریزگردها به شمار می رود و در دنیا این روش‌ها مرسوم است.

قاسم پور در ادامه بر لزوم پیگیری و اجرای سیاست‌های بهسازی زمین و استراتژی کاهش فقر(راهکارهای اقتصادی واجتماعی) تاکید کرد و گفت: این روشها باید به صورت مستمر در دستور کار قرار گیرد و افکار عمومی و مسئولین باید با حساسیت بالا این مسئله را مد نظر قرار دهند.

دستگاه‌های اجرایی برای مقابله با ریزگردها چه وظایفی دارند

مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان اردبیل خاطرنشان کرد: طبق ماده ۲۳ الی ۲۸ قانون هوای پاک که به مسئله ریزگردها اختصاص دارد، وزارت جهاد کشاورزی (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری) باید نسبت به اجرای طرح‌های بیابان زدایی برای مهار کانون‌های مستعد بیابان زایی و تولید گردوغبار اقدام کند.

وی گفت: علاوه بر این وزارت نیرو هم با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به تخصیص نیاز آبی زیست محیطی رودخانه‌ها و تالاب ها و …. و نیز تامین منابع آبی مورد نیاز موضوع ماده ۲۷ اقدام نماید.

قاسم پور یادآورشد:بر اساس ماده ۲۷ قانون هوای پاک وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی و وزارت کشور از محل اعتبارات بودجه‌ای و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها مکلفند حریم سبز بزرگراه‌ها و کمربند سبز شهرها و روستاهای تحت تاثیر رخدادهای گرد و غبار را با روش آبیاری مدرن و با اولویت استفاده از پساب‌های شهری و روستایی ایجاد کنند.

وی افزود: علاوه بر این وزارت راه و شهرسازی(سازمان هواشناسی کشور) هم باید نسبت به تکمیل شبکه ملی هشدار و پیش آگاهی رخدادهای سیل و طوفان و گرد و غبار اقدام کند و سازمان صدا و سیما نسبت به فرهنگ‌سازی، ظرفیت سازی، اطلاع رسانی و آموزش در قالب برنامه‌های آگهی و یا آموزشی رسانه ای با اخذ ۵۰ درصد بها اطلاع رسانی و پخش نماید.

به گزارش ایرنا به گفته علی سلاجقه معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور از سال ۲۰۰۰ میلادی تعداد وقوع خشکسالی‌ها و دامنه گستره آن‌ها ۳۰ درصد افزایش داشته است.

بر اساس آخرین یافته‌های جهانی و نتایجی که آژانس اسکپ سازمان ملل متحد منتشر کرده، طی ۵۰ سال اخیر حدود ۵۰ درصد وقایع آب و هوایی مربوط به خشکسالی بوده است.

در ۵۰ سال اخیر حدود ۱۲۴ میلیارد دلار خسارات اقتصادی ناشی از خشکسالی بوده است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰حدود ۷۰۰میلیون نفر مهاجرت ناشی از خشکسالی در جهان شکل بگیرد.

درحال حاضر ۳.۲ میلیارد نفر در جهان با مشکل کمبود آب مواجه هستند و تحقیقات نشان می‌دهد این مقدار تا سال ۲۰۵۰ به پنج میلیارد نفر خواهد رسید که سه چهارم جمعیت کل جهان است.

هاشم میرزانژاد با اعلام این خبر اظهار کرد: ماموران یگان حفاظت محیط زیست استان اردبیل روز گذشته حین گشت و کنترل مناطق، چهار شکارچی غیرمجاز و متخلف را به همراه چهار قبضه اسلحه شکاری قاچاق در زیستگاه‌های بخش هیر واقع در شهرستان اردبیل دستگیر کردند.

وی افزود: از متخلفین چهار قبضه اسلحه شکاری قاچاق ، لاشه سه قطعه کبک و ۹۳ تیر فشنگ شکاری کشف و ضبط شد و شکارچیان متخلف با تشکیل پرونده برای سیر مراحل قانونی، تحویل سیستم قضایی شدند.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان اردبیل با اشاره به اینکه هر گونه شکار در استان اردبیل ممنوع است، از مردم، همیاران و دوستداران محیط زیست خواست در صورت مشاهده و یا اطلاع از هر گونه تخلفات زیست‌ محیطی مراتب را به اولین پاسگاه محیط‌بانی، پاسگاه انتظامی و یا به سامانه ارتباط مردمی ۱۵۴۰ حفاظت محیط‌ زیست استان گزارش کنند.

ارسلان فرجی  افزود: با مسدود شدن این چاه‌ها ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب در مصرف آب‌های زیرزمینی این شهرستان صرفه‌جویی شد.

وی با بیان اینکه مسدود کردن این تعداد از چاه‌ها با دستور مقامات قضایی انجام شده است ، اظهار کرد: همکاری و همراهی مقامات قضایی و انتظامی شهرستان مشگین‌شهر در شناسایی و مسدودن کردن چاه‌های غیر مجاز قابل تحسین است.

فرجی اظهار کرد: روند انسداد چاه‌های غیر مجاز در شهرستان مشگین شهر ادامه داشته و نیروهای گشت و نظارت آب منطقه‌ای در تمام نقاط این شهرستان برای شناسایی و رصد چاه‌های غیر مجاز حضور دارند.

وی مصرف بهینه آب در شهرستان مشگین‌شهر را ضروری دانست و گفت: در صورتی که وضعیت شبکه توزیع آب در مشگین‌شهر تغییر نکند،مشکل آباین شهرستان برطرف نمی‌شود.

مدیر امور منابع آب مشگین‌شهر اضافه کرد: مصرف سرانه آب در مشگین‌شهر ۲۱۷ لیتر در ثانیه است که با در نظر گرفتن هدررفت شبکه، باید حداکثر نیاز مصرف سرانه ۲۳۰ لیتر در ثانیه ‌باشد و این در حالی است که به‌طور متوسط بیش از ۴۲۰ لیتر در ثانیه آب از رودخانه خیاوچایی وارد تصفیه‌خانه می‌شود.

فرجی ادامه داد: هم‌اکنون آب کشاورزی و صنعت شهرستان هم از تصفیه‌خانه آب مشگین‌شهر تامین می‌شود و تمامی اضافه برداشت‌ها، کارگاه‌های صنعتی، ماسه شویی‌ها و کارگاه‌های بلوک زنی از آب تصفیه شده استفاده می‌کنند که همین امر سبب تشدید تنش آبی در مشگین‌شهر شده است.

حسن محمدی ادیبدر گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: پرونده “کاروانسراهای ایران” به تازگی در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو تایید و ثبت شده است و این پرونده شامل ۵۴ کاروانسرا از ۲۴ استان ایران بوده که کاروانسرای سنگی شهرستان نیر نیز یکی از آنهاست.

او ادامه داد: کاروانسراهای ایران ، بیست و هفتمین اثر تاریخی و طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است که سومین اثر استان اردبیل در این فهرست بعد از مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی و جنگل‌های هیرکانی محسوب می‌شود.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی استان اردبیل با اشاره به اینکه کاروانسرای صائین پیش از این در سال ۱۳۶۲ به ثبت ملی رسیده بود، ادامه داد: این کاروانسرا مربوط به دوره صفوی است که در شهرستان نیر و در جاده قدیم نیر – سراب قرار دارد و به‌تازگی مرمت آن از سوی اداره کل میراث‌فرهنگی استان اردبیل به پایان رسیده است.

شهرستان نیر در ۳۰ کیلومتری شهر اردبیل، ۲۰ کیلومتری شهر سرعین و ۴۵ کیلومتری شهر سراب واقع شده‌ و از تاریخ کهن و حائز ارزش مطالعه و تحقیق برخوردار است.

پل تاریخی قرمز (قرمیزی کورپی) بر روی رودخانه آغلاغان یا نیرچائی مربوط به دوره صفوی در بافت مرکزی شهر ، بقعه کورائیم در روستای کورائیم متعلق به قرن هفتم هجری ، کاروانسرای شاه عباسی یا رباط سنگی در کنار جاده قدیم نیر – سراب ، دهکده‌های صخره‌ای اباذر و گلستان با فضاهای معماری خاص ، غار فرهاد یا فرهاد کهلی و آیی قالاسی از جمله آثار تاریخی شهرستان نیر است.