در بازارهای شلوغ هند، میان ادویه‌ها و خشکبار رنگارنگ، تنها یک نام است که مشتریان حاضرند برای آن تا ۱۵ دلار هزینه کنند؛ «بادام مامایی»، طلای مغزدار زاگرس که از باغ‌های چهارمحال و بختیاری تا بازارهای دهلی و بمبئی سفر می‌کند و به گران‌ترین خشکبار ایران و یکی از پرسودترین محصولات صادراتی کشور تبدیل شده است.

خبرگزاری فارس، چهارمحال و بختیاری- بادام مامایی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود شامل طعم شیرین‌تر، درصد بالای مغز، پوسته نازک، کرک کمتر و ماندگاری طولانی مدت، نه تنها سفره کشاورزان را پررونق کرده، بلکه جایگاه ایران در بازار جهانی خشکبار را تثبیت کرده است. در هند، این بادام به نام «مامرا» شناخته می‌شود و هندی‌ها علاوه بر طعم دلپذیر، به خواص دارویی آن اعتقاد ویژه دارند.

رمز ماندگاری بالای بادام مامایی چیست؟

سید اصغر موسوی، عضو هیئت علمی دانشگاه و محقق حوزه بادام، در گفت‌و‌گو با فارس درباره تفاوت بادام مامایی با سایر ارقام گفت: بادام مامایی چهارمحال و بختیاری از نظر ترکیب غذایی تفاوت عمده‌ای با سایر ارقام ندارد، اما میزان چربی و قند مغز آن کمی بالاتر است که باعث طعم شیرین‌تر و بازارپسندی بیشتر شده است.

وی افزود: رمز ماندگاری بالای بادام مامایی در آنتی‌اکسیدان بالا، به‌ویژه آلفا-توکوفرول (ویتامین E) است که کیفیت محصول را تا بیش از ۲ سال حفظ می‌کند، در حالی که سایر خشکبار مانند گردو، پسته و … طی همین مدت افت کیفیت پیدا می‌کنند.

موسوی بیان می‌کند: بادام مامایی به طور میانگین شامل ۴۵ تا ۶۰ درصد روغن و ۱۹ تا ۲۱ درصد پروتئین است و به دلیل غنای بالاتر در پتاسیم و ویتامین E، ارزش غذایی و دارویی قابل توجهی دارد. امکان صادرات به صورت پوسته‌دار و فروش دلاری نیز جایگاه ویژه‌ای به این محصول داده است.

علاوه بر مامایی، ارقام دیگری مانند ربیع، شاهرودی، سنگی و پوست‌کاغذی نیز تولید می‌شوند که هر کدام طعم و ظاهر متفاوتی دارند، اما هیچ‌یک به اندازه مامایی در بازار جهانی شناخته شده و پرسود نیستند.

۷۰ درصد تولید بادام سامان «مامایی» است

ابراهیم شیرانی، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال‌ و بختیاری، در گفت‌و‌گو با فارس درباره جایگاه ارقام مختلف توضیح داد: اکثر باغات استان شامل ارقام مامایی، سفید، ربیع، شاهرود و سنگی است و رقم مامایی و ربیع عمدتاً مصرف تجاری دارند.

وی افزود: در حال حاضر ۶۴ رقم امیدبخش در دو مزرعه کشت شده‌اند که تا سه سال آینده به باردهی می‌رسند. این ارقام دورگل و مقاوم به سرما هستند و کیفیت بالاتری دارند.

حجت‌الله رئیسی، مدیر جهاد کشاورزی سامان نیز گفت: از ۱۸ هزار هکتار باغات این شهرستان، ۱۲ هزار هکتار به زیر کشت بادام رفته است که حدود ۷۰ درصد آن رقم «مامایی» است.

دلیل گران بودن بادام مامایی چیست؟

شیرانی درباره علت گرانی این رقم اظهار کرد: ویژگی‌های خاص بادام مامایی، از جمله درصد بالای قند، طعم شیرین‌تر، ماندگاری طولانی‌تر، پوسته نازک‌تر، کرک نمدی کمتر و تک‌مغزی بودن باعث بازارپسندی بالا، به ویژه در هندوستان شده است.

وی افزود: اخیراً رقم جدید مامایی به نام «پویا» معرفی شده که به دلیل درصد بالای مغز، پوسته نازک‌تر و تک‌مغزی بودن، قیمت بالاتری نسبت به مامایی ساده دارد و بسیاری از باغداران در حال توسعه آن هستند.

قیمت جهانی این محصول حدود ۱۵ دلار است و در بازار داخلی پس از مغزگیری به بیش از یک میلیون تومان می‌رسد. ارزش محصول بر اساس درشتی مغز تعیین می‌شود؛ هرچه دانه‌ها درشت‌تر باشند، ارزش صادراتی بالاتری پیدا می‌کنند.

رکوردهای بی سابقه برداشت بادام

حسین بهرامی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفت‌و‌گو با فارس گفت: میانگین عملکرد بادام مامایی در استان حدود ۲ تن در هکتار است، اما کشاورزان نمونه با مدیریت علمی باغ خود رکورد ۸ تن در هکتار را ثبت کرده‌اند؛ رقمی بی‌سابقه در کشور.

وی افزود: از مجموع محصول استان، حدود ۱۰ هزار تن مغز بادام با عیارهای ۸۰ تا ۱۶۰ دانه به دست می‌آید که می‌تواند نیم میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته باشد.

بهرامی همچنین به توسعه سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و نوین اشاره کرد و گفت: اجرای این روش‌ها باعث افزایش کمّی و کیفی محصول شده و بهره‌وری باغات ارتقا یافته است.

بادام مامایی با ۸ میلیون اصله درخت در استان، زمینه اشتغال بیش از ۱۰ هزار نفر را فراهم کرده و نقش کلیدی در صادرات غیرنفتی ایران دارد. کارشناسان تأکید می‌کنند: برای حفظ جایگاه جهانی این محصول، توسعه بازارهای جدید اروپایی و سایر کشورها ضروری است.

افزایش ۲۲ درصدی صادرات بادام

مظاهر ربیعی، مدیرکل گمرک چهارمحال‌ و بختیاری گفت: طی چهار ماه نخست سال جاری، ۴۸۸ تن بادام به ارزش ۵.۵ میلیون دلار از استان صادر شده است.

وی ادامه داد: سال گذشته ۲ هزار و ۵۰۰ تن بادام به ارزش ۲۸ میلیون دلار صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲ درصد افزایش داشته است.

به گزارش فارس، چهارمحال‌وبختیاری با سطح زیرکشت ۲۰ هزار هکتار بادام و تولید سالانه ۳۰ هزار تن، رتبه نخست کشور در تولید بادام را دارد.

از این میزان، حدود ۱۵ هزار هکتار باغات مثمر و بارور هستند و استان دارای ۱۶ مرکز تولید نهال با ظرفیت بیش از ۲ میلیون اصله نهال است که زمینه توسعه باغات و اشتغال حدود ۱۰ هزار نفر را فراهم کرده است.

بادام مامایی با ترکیبی از طعم بی‌نظیر، خواص دارویی، ماندگاری طولانی و ارزآوری دلاری، اگر با حمایت تخصصی، برنامه‌ریزی دقیق و بازاریابی جهانی همراه شود، می‌تواند پرچم‌دار صادرات خشکبار ایران باقی بماند و سهم زاگرس را در بازار جهانی تثبیت کند.

 

بازدیدها: 2