زراعت چوب؛ صیانت از جنگل‌ها و درآمدزایی برای زارعان

به گزارش ایرنا ، توسعه زندگی شهرنشینی و تامین ملزومات آن در دهه‌های اخیر آسیب‌های زیادی به طبیعت زده است، این رویکرد تعریفی بوده که نظریه‌پردازان توسعه در دهه‌های گذشته از این مفهوم داشته‌اند. در این تعریف چیرگی بر طبیعت از ارکان اصلی توسعه به شمار می‌رود و حاکمیت این رویکرد در پدیده‌هایی همچون از بین رفتن رفتن جنگل‌ها و ذخیره‌گاه‌های طبیعی ظهور و بروز یافته است.

اما در دهه‌های بعد و با آشکار شدن مضرات و آسیب‌های این تعریف، رویکرد توسعه پایدار مدنظر قرار گرفت که در آن بر لزوم استفاده صیانتی از منابع طبیعی از جمله جنگل‌ها منابع آب و خاک تاکید شده است.

استان اردبیل در شمال غربی ایران دارای ۶۹ هزار هکتار جنگل در مجموعه فندقلو، منطقه حیران و مرز بین استان‌های اردبیل و گیلان در منطقه اسالم به خلخال است. گونه‌های غالب جنگل‌های استان اردبیل را فندق ، ارس ، بلوط ، زبان گنجشک و افرا تشکیل می‌دهد با این حال این جنگل‌ها هم در دهه‌های اخیر در معرض دست‌اندازی و تخریب قرار داشته است و مقایسه مساحت آن با دهه‌های گذشته نشان دهنده کاهش سطح جنگل‌های این استان است.

به منظور صیانت از منابع ارزشمند جنگلی، از سال ۱۳۹۶ بهره‌برداری از جنگل‌ها ممنوع است و چوب مورد نیاز باید از زارعان و تولیدکنندگان چوب تهیه و تامین شود.

در چهارچوب توسعه پایدار در دهه‌های اخیر برنامه‌هایی مانند “زراعت چوب” معنا و مفهوم یافته و این رویکرد هم از جهت حفظ و نگهداری از جنگل‌ها و هم انتفاع اقتصادی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.

در همین زمینه مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: آماده حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در زراعت چوب با واگذاری زمین در منطقه هستیم اما لازم است سرمایه‌گذاران حقوق بهره‌برداران را رعایت کنند ضمن اینکه بحث تامین آب مورد نیاز هم باید مدنظر قرار بگیرد.

محمود قلی‌زاده توسعه زراعت چوب و افزایش سرانه فضای سبز را از اولویت‌های منابع طبیعی استان دانست و افزود: با کاشت بیش از ۱۰ میلیون اصله نهال در استان علاوه بر جلوگیری از احتمال قطع درختان جنگلی، چوب موردنیاز صنایع سلولزی و چوبی برای سالیان سال تامین خواهد شد.

وی ادامه داد: بر اساس نقشه زمین و مستندات تامین آب پایدار در اراضی استان کشاورزان و زارعان را ترغیب به زراعت چوب می‌کنیم تا برای واحدهای تولیدی و صنایع چوبی امکان تامین نهاده وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه کشت صنوبر و سایر گونه‌های چوب‌ده در استان امکان‌پذیر است، گفت: شرایط جوی استان زمینه مناسبی برای رشد سریع این نوع درخت در مقایسه با سایر گونه‌های درختان کشت شده در باغ‌های درختان غیرمثمر این منطقه دارد.

به گفته معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل ، زراعت چوب از مهم‌ترین طرح‌هایی است که در قالب آن چوب مورد نیاز باید از زارعان و کشاورزان خریداری شود.

علی حیدر راثی نظام یادآورشد: برای جلوگیری از قاچاق چوب در استان و برداشت بی‌رویه از جنگل‌ها، زراعت چوب بسیار موثر است و در راستای تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی مرتبط که در استان فعال هستند می‌توان در ارضی مستعد به صورت بادشکن و یا در اراضی کشاورزی و باغات اقدام به کاشت صنوبر و یا سایر درختان کرد.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل نیز گفت: در حال حاضر در حدود ۶ هزار هکتار از اراضی استان در قالب طرح زراعت چوب به کشت صنوبر اختصاص یافته است که به صورت تک درخت و یا در حاشیه مزارع و باغات کاشته می‌شود.

یونس رستمی‌کیا اظهار داشت: امکان افزایش سطح زیر کشت صنوبر تا ۱۲ هزار هکتار هم وجود دارد و در هر جایی که منابع آبی مطمئن و پایدار وجود داشته باشد، می‌توان از این فرصت به خوبی استفاده کرد.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل اضافه کرد: رقم سالاری از نظر اقلیمی برای شمال غرب کشور و به ویژه استان اردبیل بسیار مستعد تشخیص داده شده و مقاومت خوبی در مقابل بیماری‌ها و آفات چوب خوار نشان داده و این گونه می‌تواند یک دوره سالم هفت ساله را در استان طی کند.

یکی از موضوعاتی که معمولا کشاورزان در هرگونه فعالیتی باید مدنظر قرار دهند درآمد مالی حاصل از این فعالیت است ، به گفته کارشناسان زراعت چوب درآمد خوبی دارد به طوری که بازه زمانی هفت ساله امکان برداشت ۵۰۰ تن چوب در هر هکتار زمین وجود دارد که با قیمت امروز درآمد آن نزدیک به ۱۰۰ میلیارد ریال است.