زمانی برای خاموشی فیلترشکن‌ها

با وجود این که مسائلی مانند مذاکرات غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا، اوضاع بازارهای مختلف و حوادث اجتماعی که هر از گاه افکار عمومی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، کانون توجه و سرخط اخبار رسانه‌ها است اما سرنوشت فیلترینگ و وعده‌های دولت در این زمینه، همچنان از مطالبات بسیاری از شهروندان به شمار می‌آیند و اخبار و تحولات مربوط به آن برجستگی خاصی دارد.

«سیدستار هاشمی» وزیر ارتباطات در یکی از آخرین اظهارنظرها در این باره، اواخر اردیبهشت‌ماه بیان داشت: فیلترینگ موضوعی چند وجهی است و به صورت کلی فضای مجازی پیچیده است و فقط وزارت ارتباطات در این زمینه نقش ایفا نمی‌کند و باید سازمان‌های دیگر هم پای کار بیایند. با همین نگاه و با حمایت قاطع رئیس جمهور، از سال گذشته شاهد تسهیل و ارتقای کیفیت ارتباطات مردم بودیم و هستیم. این نگاه و حمایت با قدرت ادامه پیدا خواهد کرد.

پژوهشگر ایرنا در مورد چالش‌ها و موانع رفع فیلترینگ با تنی چند از صاحب‌نظران در این زمینه به گفت‌وگو پرداخته و زوایای این موضوع را بررسی کرده‌ است.

خوش‌چهره: بیشتر موانع رفع فیلترینگ به نگرش‌های بسته‌ای بر ‌می‌گردد که همچنان با رویکرد گذشته به تغییرات جهان ‌می‌نگرند

خوش‌چهره: هواداران فیلترینگ دغدغه فاصله حاکمیت و مردم را ندارند

«جلال خوش چهره» روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای در مورد اقدامات دولت برای رفع فیلترینگ می‌گوید: آقای پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری موضوع رفع فیلترینگ را به عنوان یک مطالبه عمومی ‌مطرح کردند و یکی از اصلی‌ترین وعده‌های آقای رئیس‌جمهور هم مساله رفع فیلترینگ بود.

رئیس‌ دولت چهاردهم رفع فیلترینگ را نه به عنوان یک سرگرمی ‌بلکه یک نیاز اقتصادی و مطالبه افکار عمومی ‌مطرح کرد برای اینکه افراد بتوانند از طریق اینترنت، کسب‌وکارهایی داشته باشند، از دانش روز جهان برخوردار شوند و همچنین اطلاعات و اخبار مناسب را به‌روز دریافت کنند.

بسیاری از کسانی که به ایشان رای دادند، خواستار رفع فیلترینگ بودند. دولت چهاردهم در این زمینه تلاش‌های لازم را انجام داده اما کافی نبوده است؛ البته نه اینکه دولت بخواهد تلاش‌های محدود یا نصفه‌ونیمه‌ای داشته باشد بلکه بیشتر موانع رفع فیلترینگ به نگرش‌های بسته‌ای بر ‌می‌گردد که همچنان با رویکرد گذشته به تغییرات جهان ‌می‌نگرند.

خوش چهره با مثبت ارزیابی کردن اقدامات دولت در موضوع رفع فیلترینگ می‌افزاید: نوعی نگرانی وجود دارد که مردم با دسترسی به اینترنت آزاد از نظر فرهنگی دچار مشکل شوند اما باید دانست که کاربران با خرید فیلترشکن‌ها به انواع سایت‌ها دسترسی پیدا ‌می‌کنند و خرید این فیلترشکن‌ها فقط هزینه بر مردم تحمیل ‌می‌کند. به رغم این استدلال‌ها، دولت در چانه‌زنی‌ها و تلاش‌های خود برای رفع فیلترینگ با موانعی روبرو شد و نتوانست نتیجه لازم را در پنج شش ماه گذشته که از استقرار دولت ‌می‌گذرد، به دست آورد و اکنون مردم در این خصوص با مشکلاتی به ویژه در حوزه اقتصادی مواجه هستند. من به عنوان روزنامه‌نگار اطلاع دارم که دولت تلاش‌های گسترده‌ای برای رفع فیلترینگ انجام داده اما مخالفت‌ها با رفع فیلترینگ از طرف کسانی انجام ‌می‌شود که خیلی دغدغه فاصله حاکمیت و مردم را ندارند و بیش از آنچه به انسجام، مشارکت‌پذیری و مشارکت‌جویی مردم توجه داشته باشند، بیشتر به شکاف‌ها توجه دارند و تصور می‌کنند که وجود فیلتر ‌می‌تواند حاشیه امنیتی به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد کند، در حالی که این طور نیست.

فروشندگان فیلترشکن، معمولا آدم‌های عادی نیستند و کسانی هستند که به راحتی از این بابت به ثروت‌های کلان دست پیدا ‌می‌کنند و دولت باید در این زمینه تصمیمات جدی اتخاذ کند.

این روزنامه‌نگار با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و جایگاه مطالبه رفع فیلترینگ در بین مردم بیان می‌دارد: مردم تشنه اطلاعات جدید هستند و خبر، مفهوم خود به شکل سنتی را از دست داده است؛ یعنی امروزه مردم در دل حوادث هستند و لحظه به لحظه اخبار را دنبال ‌می‌کنند به ویژه اخباری که به طور مشخص با امنیت و منافع ملی و نیز زندگی و سفره مردم در ارتباط است. اخبار معتبر برای مردم مهم است. وقتی که سایت‌ها فیلتر باشند، قاعدتا در جامعه ما شایعات افزایش پیدا ‌می‌کند و این شایعات در بازار هم خود را نشان ‌می‌دهد. در مجموع، باید دانست که تسهیل حوزه ارتباطات در عصر جدید ‌می‌تواند به زندگی مردم کمک کند.

حیدری: رفع فیلتر در برخی موارد منجر به رونق اشتغال و کسب‌وکار اینترنتی ‌می‌شود و دولت باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهد چون سود رفع فیلتر بیشتر از فیلترینگ است

حیدری: دولت اراده‌ای قوی برای رفع فیلترینگ دارد

«شهریار حیدری» عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس به پرسش پژوهشگر ایرنا درباره پیامدهای فیلترینگ چنین پاسخ می‌دهد: اگرچه شورای امنیت ملی در این زمینه تصمیم‌گیری ‌می‌کند اما دولت اراده قوی برای رفع فیلتر دارد و اقدامات خوبی هم در این زمینه انجام داده و مردم منتظر اقدامات بعدی دولت هستند.

نماینده سابق مردم قصر شیرین ادامه می‌دهد: فیلتر در این زمان هیچ معنا و مفهومی‌ ندارد و این موضوع، بنگاه کاسبی برای صاحبان و فروشندگان فیلترشکن‌ها شده و آنها روزانه میلیاردها تومان از این طریق درآمدزایی ‌می‌کنند که این اقدام به اعتماد عمومی ‌آسیب وارد ‌می‌کند و بهتر است که دولت تصمیم منطقی و فوری در این زمینه بگیرد. البته، این موضوع یکی از مطالبات مردم از رئیس جمهور هم بوده است.

حیدری با اشاره به مشکلات فیلترینگ در حوزه کسب و کار اینترنتی می‌گوید: رفع فیلتر در برخی موارد منجر به رونق اشتغال و کسب‌وکار اینترنتی ‌می‌شود و دولت باید در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهد چون سود رفع فیلتر بیشتر از فیلترینگ است.

در این شرایط، مردم با هزینه غیرمعقول و سنگین به اینترنت دسترسی پیدا ‌می‌کنند و این نوعی بی‌اعتمادی به مردم است. پیگیری دولت برای رفع فیلترینگ مطلوب است و باید به صورت کلی موضوع رفع فیلترینگ را در دستور کار خود قرار دهد و بر آنها نظارت کند.

الستی: حامیان فیلترینگ سعی می‌کنند مردم را از فرایند اصلاحی که اتفاق افتاده ناامید کنند

الستی: گام‌های مثبتی در جهت رفع فیلترینگ و وفاق اجتماعی برداشته شد

«محمدعلی الستی» کارشناس مباحث اجتماعی و ارتباطات در مورد اقدام دولت برای رفع فیلترینگ بیان می‌دارد: آقای پزشکیان قدم‌هایی بسیار مثبت، قابل توجه و امیدوارکننده در زمینه رفع فیلترینگ و وفاق اجتماعی برداشتند اما نیروهایی که می‌شود آن‌ها را ماوراانقلابی خواند، ‌می‌خواهند با بزرگ کردن مشکلات موجود و کوچک نشان دادن قدم‌های برداشته شده دولت، این احساس را ایجاد کنند که این اقدام برای بهبود وضعیت کفایت نمی‌کند. این دسته، همسو با گروه‌های محافظه‌کار سعی می‌کنند مردم را از فرایند اصلاحی که اتفاق افتاده ناامید کنند.

آقای پزشکیان وعده رفع فیلترینگ را دادند و باید در کنار رفع فیلترینگ، مساله سانسور بر مطبوعات و پارازیت بر ماهواره هم کمتر شود تا مردم در دسترسی به خبر، دچار انحراف نشوند.

رفع فیلترینگ باعث ‌می‌شود تا اعتماد بین مردم و حاکمیت بیشتر شود و جامعه مدنی بتواند به حرکت تکاملی خود ادامه دهد.