۱۰ هزار مسجد کشور به عنوان قرارگاه ملی قادر به حل مشکلات اجتماعی هستند

حجت‌الاسلام علی ملانوری با اشاره به رویکرد و برنامه‌های قرارگاه ملی مسجد در عرصه کارکردهای اجتماعی به خبرنگار معارف ایرنا گفت: تلاش این است که از تجربه های پیشین بهره‌برداری کرده و ظرفیت‌های اجتماعی مسجد را به میدان بیاوریم و معتقدیم قرارگاه ملی مسجد می تواند همه ظرفیت‌ها و کارکردهای اجتماعی مسجد را به میدان بیاورد.

وی افزود: قرارگاه ملی مسجد برای این مکان مقدس کارکردهای چندگانه قائل است که باید احیا و مورد توجه واقع شود؛ کارکردهایی اعم از اجتماعی، تربیتی، امنیتی و فرهنگی که هر یک جایگاه خود را دارند اما درباره خدمات اجتماعی در مسجد می‌توان چند دسته کارکرد را تعریف کرد.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: یکی از این کارکردها شناسایی نیازمندان و اقداماتی است که به صورت متداول در برخی از مساجد در حال انجام است؛ مثل ارائه بسته‌های معیشتی یا وام‌های قرض‌الحسنه‌ کارگشایی یا تهیه جهیزیه برای نوعروسان بی‌بضاعت و کم‌بضاعت و اقداماتی که در راستای تأمین معیشت نیازمندان صورت می‌گیرد. حوزه بعدی پرداختن به مسائلِ آسیب‌های اجتماعی است که عمدتاً با ارائه خدمات مشاوره امکان‌پذیر است، به طور مثال ارائه خدمات مشاوره به خانواده‌های آسیب‌دیده اجتماعی.

وی افزود: حوزه بعدی در کارکردها و فعالیت‌های اجتماعی در حوزه سلامت و ارائه خدمات سلامت‌محور است. چنانکه برخی مساجد نیز اکنون درمانگاه اختصاصی دارند یا خدمات آموزشی در حوزه سلامت‌ ارائه می دهند. همچون انتقال دانشی که به پیشگیری از بیماری‌های مهلک و صعب‌العلاج اختصاص دارد.

ملانوری از حوزه تحصیل و مراقبت از فرزندان و کودکان نیازمند تحصیل به عنوان یکی دیگر از کارکردهای اجتماعی مسجد یاد کرد و گفت: البته در شرایطی که شاهد رشد مراکز آموزشی، آموزش عمومی و دانشگاهی هستیم اما هنوز کودکانی وجود دارند که از تحصیل محروم‌ هستند یا در تحصیل خود با مشکلاتی مواجه بوده و نمی‌توانند امکانات و نیازهای خود را در این زمینه تأمین کنند که در رفع این موانع، کارکردها و فعالیت‌های مسجدی می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشند.

وی افزود: همه این موارد را می‌توان به عنوان حوزه‌های اصلی سلامت اجتماعی دانست که شامل گستره و عرصه‌هایی نظیر سلامت، آموزش و تحصیل، اطعام و رفع نیازهای خانواده‌های نیازمند و آسیب‌های اجتماعی است. مثلا در حوزه آسیب‌های اجتماعی مسأله کمک به آزادی زندانیان جرائم غیرعمد همچون بدهکاران مالی در زندان‌ها یکی از سرفصل‌های خدمات اجتماعی محسوب می‌شود.

رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد اضافه کرد: در یک جمع‌بندی می‌توانیم بگوییم آن نقشی که مسجد در تعامل مستقیم با مردمِ محیط پیرامونی خود، کمک به انسجام، همبستگی و افزایش تاب‌آوری اجتماعی آن‌ها دارد، در گستره حوزه خدمات اجتماعی مسجد تلقی می‌شود.

وی درباره نحوه ارائه این خدمات از سوی قرارگاه ملی مسجد گفت: متولیان بیشتر مساجد و اماکن مذهبی از تجربیات مختلفی در ارائه این خدمات برخوردارند و اکنون یکی از اهداف قرارگاه ملی مسجد، هم‌افزایی برای انتقال تجربه، ارائه خدمات مناسب‌تر و البته همراه با افزایش بهره‌وری است. البته این امکان وجود دارد که ما این خدمات را داشته باشیم که قطعاً در مساجد مختلف هم وجود دارد اما باید آن را توسعه دهیم.

ملانوری اضافه کرد: وقتی سخن از توسعه فعالیت‌ها مطرح می‌شود، موضوع منابع نیز مطرح خواهد شد که عمده نگاه در اینجا به مردم، خیرین، واقفین و طراحی‌هایی است که امام جماعت مسجد می‌تواند برای تأمین منابع بیشتر یا اثربخش‌تر کردن منابع موجود، انجام دهد.

وی افزود: گاهی اوقات ما منابعی را در اختیار داریم اما به اندازه کافی بهره‌وری ندارند. بنابراین، طبیعی است که دولت نیز هر جا در این مسیر نیاز باشد، کمک‌حال مساجد باشد. در واقع ما تجربه‌های پراکنده‌ای پیش از این داشتیم اما اکنون اطلاعات آن تجربه ها را به دست آورده، آسیب‌شناسی کرده و آن‌ها را همه‌گیر می‌کنیم که در حال حاضر ۱۰ هزار مسجد در این فضا شناسایی شده‌اند و تلاش است که همه این مساجد بتوانند به شکل متوازن، کمتر یا بیشتر در همه عرصه‌ها حرکت کنند.