دیپلماسی فرهنگی ایران در قفقاز و آسیا؛ از همایش وحدت تا گفت‌وگوی ادیان

 در روزهایی که جهان بیش از هر زمان دیگر نیازمند گفت‌وگو و همبستگی است، جمهوری اسلامی ایران از طریق رایزنی‌های فرهنگی خود، در رویدادهایی فرهنگی در کشورهای مختلف حضور یافت.

همایش وحدت در گرجستان برگزار شد

در آستانه هفته وحدت و به مناسبت هزار و پانصد سالگی میلاد پیامبر رحمت حضرت محمد مصطفی (ص) مراسم بزرگداشت و جشن میلاد با حمایت رایزنی فرهنگی از سوی اداره مسلمانان گرجستان با حضور شخصیت‌های مذهبی، دیپلمات‌ها و مسئولین دولتی در تفلیس برگزار شد.

فائق نبی اف رئیس اداره مسلمانان گرجستان در این مراسم اظهار داشت: امروز ما در تفلیس گرد هم آمده‌ایم تا هزار و پانصدمین سالگرد میلاد حضرت محمد (ص) را جشن بگیریم، کسی که مسیر تاریخ بشر را تغییر داد و به جهان جانی تازه بخشید. امروز فقط یک روز تقویمی نیست. امروز فرصتی است برای بشریت تا به ریشه‌های معنوی خود بازگردد و ارزش‌های فراموش شده را به یاد آورد.

وی در ادامه سخنان خود بیان کرد: خداوند متعال رسالت خود را در قرآن کریم با یک جمله خلاصه می‌کند، «ما تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.» این آیه خطاب به مسلمانان نیست، بلکه پیامی خطاب به بشریت است. از آنجا که «جهانیان» کلمه‌ای نه تنها برای مسلمانان، بلکه برای همه است، کلمه‌ای مادام العمر و همیشگی است. آمدن پیامبر نه به خاطر یک ملت، نه به خاطر جغرافیا، بلکه به خاطر تمام هستی بود. نام رسالت او رحمت بود. پس کلمه «رحمت» امروز، در قرن بیست و یکم، در عصر هوش مصنوعی و فناوری فضایی، برای ما چه معنایی دارد؟

رییس اداره مسلمانان گرجستان افزود: مهم نیست چقدر در فناوری پیشرفت کرده‌ایم، ما در بحران اخلاق هستیم. جهان ما از جنگ‌ها، بی‌عدالتی‌های اجتماعی، تغییرات اقلیمی و فرسایش معنوی رنج می‌برد. در این مرحله است که پیام رحمت پیامبر بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می‌کند. او به ما نشان داد که رحمت چیست. او آرزو کرد کسانی که او را خشمگین کردند، کسانی که او را آزار دادند، تبعید نشوند، بلکه ساخته شوند.

حجت الاسلام سیدمصطفی حسینی نیشابوری رییس مرکز بین‌المللی قرآن و تبلیغ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز گفت: در وصف صفات حسنه پیامبر اسلام(ص) مانند امانت‌داری، مهربانی و شفقت یک ویژگی می‌تواند بشریت را نجات دهد و آن دعوت حضرت به همبستگی و وحدت است و این سخن تنها ایشان نیست بلکه از حضرت آدم ابوالبشر و سایر پیامبران نیز به این مهم تاکید داشته‌اند.

در ادامه، اعتبار امین‌اف مفتی شرق، آدام شانتاتزه مفتی غرب، محمود گل نماینده سازمان دیانت ترکیه و نینو چاوچاوادزه معاون آژانس ادیان از دیگر سخنرانان این مراسم بودند که میلاد پیامبر مکرم اسلام را به جامعه مسلمان تبریک گفتند و همگان بر وحدت و زندگی مسالمت آمیز ادیان تاکید داشتند.

دیپلمات و سفرای کشورهای اسلامی از جمله محمود ادیب سفیر جمهوری اسلامی ایران در تفلیس، سفرای کشورهای قطر، عراق، عربستان ، ترکمنستان علمای اهل تسنن از مناطق مختلف گرجستان و مبلغین شیعه و هیات علمی اداره مسلمانان و جامعه زنان مسلمان نیز در این مراسم حضور یافتند.

گفت‌وگوی ادیان در تایلند برگزار شد؛ اسلام و بودیسم مسیری نوین برای تعاملات علمی و فرهنگی با حفظ هویت

رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تایلند به همراه مؤسس و رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب ایران با هیأت رییسه دانشگاه جولالونگکورن ویتایالای (مچر) و رؤسای دانشکده و مدیران تحصیلات تکمیلی و جمعی از استادان این دانشگاه دیدار کردند.

پراجراوات ووتایانو به‌عنوان نماینده میزبان، به بیان اهداف این دیدار پرداخت و تأکید کرد: هدف اصلی این نشست، ایجاد پل ارتباطی میان نهادهای علمی و دینی ایران و تایلند است تا زمینه‌ای برای گفت‌وگو، تبادل تجربه‌ها و گسترش همکاری‌های مشترک فراهم گردد.

وی گفت: بر ضرورت عملیاتی‌کردن نتایج این گفت‌وگوها، به‌ویژه در قالب امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی تأکید شد.

پرا باندیت سوتیرات معاون دانشگاه، در این نشست یادآور شد: دانشگاه جولالونگکورن ویتایالای (مچر) پیش‌تر نیز تجربه همکاری با نهادهای علمی ایران را داشته و همواره از حضور استادان و اندیشمندان ایرانی استقبال کرده است.

وی تأکید کرد: این دانشگاه درهای خود را برای گسترش همکاری‌های علمی، فرهنگی و دینی با مراکز دانشگاهی ایران گشوده و آمادگی کامل دارد تا در آینده نزدیک، پروژه‌ها و برنامه‌های مشترکی را در حوزه تبادل استاد و دانشجو، برگزاری همایش‌ها و پژوهش‌های علمی دنبال کند.

سید ابوالحسن نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب در خصوص اهمیت بازگرداندن نقش دین به عرصه اجتماعی و جهانی گفت: در شرایطی که جامعه بشری با بحران‌های اخلاقی، اجتماعی و زیست‌محیطی روبه‌رو است، ادیان می‌توانند با ارزش‌های مشترک خود مسیر تازه‌ای برای تحقق صلح و عدالت جهانی بگشایند.

وی افزود: میان تعالیم اسلام و بودیسم بیش از ۹۰۰ محور مشترک وجود دارد و این اشتراکات نشان‌دهنده ظرفیت عظیمی برای همکاری است. هنگام مطالعه متون بودایی به‌ویژه تیپیتکه، احساسی مشابه مطالعه کتاب مقدس خودمان به او دست داده که نشانه‌ای از نزدیکی روحی و معنوی این دو دین بزرگ است.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: امضای تفاهم‌نامه (MOU) آموزشی میان مچر و دانشگاه‌ها و مراکز دینی ایران بسیار مناسب و تبادل استادان، دانشجویان و آثار علمی و ایجاد پروژه‌های تحقیقاتی مشترک در حوزه دین، فرهنگ، صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز از محورهای اصلی این همکاری‌ها خواهد بود.

عزم ایران در تعمیق روابط با نهادهای علمی و فرهنگی تایلند

مهدی زارع بی‌عیب رایزن فرهنگی ایران در این دیدار تأکید کرد: ایران آمادگی کامل دارد تا در حوزه‌های مختلف با دانشگاه‌های تایلند همکاری و مچر می‌تواند نقش کلیدی در این مسیر ایفا کند.

وی افزود: محورهای گوناگونی را برای همکاری مشترک وجود دارد از جمله تبادل استادان و پژوهشگران، برگزاری همایش‌های مشترک، فرصت‌های مطالعاتی برای دانشجویان دو کشور و توسعه همکاری‌های فرهنگی در قالب جشنواره‌ها و پروژه‌های ترجمه آثار علمی و دینی است.

زارع بی‌عیب ادامه داد: عزم جدی ایران در تعمیق روابط با نهادهای علمی و فرهنگی تایلند می‌تواند فرصتی فراهم آورد تا تعالیم آسمانی و میراث فکری آن در سطح جهانی معرفی و نیز دستاوردهای فکری و علمی نیز به جامعه تایلند عرضه شود.

وی گفت: در این نشست، روسای دانشگاه‌های ایران و تایلند نقش برجسته‌ای در مقام هماهنگ‌کننده و رهبر فرهنگی ایفا و می توانند ارتباط مؤثری میان نهادهای دینی دو کشور برقرار و این تجربه می‌تواند الگوی همکاری بین‌المللی در آینده نیز باشد.

رایزن فرهنگی ایران تأکید کرد: این دیدار گامی عملی برای پایه‌گذاری همکاری‌های آموزشی و فرهنگی میان ایران و تایلند محسوب و چشم‌انداز امضای تفاهم‌نامه میان دو طرف، آغازی بر مرحله‌ای تازه در روابط علمی و فرهنگی دو کشور است؛ مرحله‌ای که می‌تواند میراث تاریخی ایران و سیام را در عرصه بین‌المللی احیا و تقویت کند.

حضور انتشارات بین‌المللی الهدی در دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب ایروان

از سوی جمهوری اسلامی ایران، برای دومین بار و با برنامه‌ریزی و همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان، انتشارات بین المللی الهدی، خانه کتاب و ادبیات ایران و انتشارات سوره مهر در این نمایشگاه شرکت داشتند. تنوع آثار، پوشش موضوعات مختلف و طراحی جذاب غرفه از مهم‌ترین عوامل استقبال چشمگیر مخاطبان از غرفه ایران بود و نیکول پاشینیان نخست وزیر جمهوری ارمنستان، شهردار شهر ایروان و معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ از غرفه ایران بازدید کردند.

انتشارات بین المللی الهدی با ارائه ۱۶۰ عنوان کتاب از آثار خود و دیگر ناشران ایرانی مانند انتشارات نائیری به زبان‌های ارمنی، روسی، انگلیسی و فارسی‌زبان و در موضوعاتی همچون تاریخ، فرهنگ، ادبیات، ایران‌شناسی، داستان، آموزش زبان فارسی، هنر، تذهیب و خطاطی و و همچنین ارائه صنایع‌دستی ایرانی، در این نمایشگاه حضور و مشارکت داشت.

آخرین اثر انتشارات بین‌المللی الهدی، ترجمه کتاب سه سوت جادویی نوشته احمد اکبرپور است و با همت رایزنی فرنگی جمهوری اسلامی ایران در ایروان آماده سازی شده و در نمایشگاه ایروان رونمایی شد. این اثر توسط یکی از مترجمان ارمنی ترجمه و توسط انتشارات بین‌المللی الهدی منتشر شده است. در مراسم رونمایی این اثر، نویسنده کتاب درباره نقش ادبیات در رشد فکری و تربیتی کودکان و نوجوانان سخنرانی کرد و بر اهمیت ادبیات به‌عنوان ابزاری برای تقویت تخیل و پرورش انسان تأکید داشت. در این مراسم، محمد اسدی موحد، رایزن فرهنگی ایران، داوود محمدی مدیر بازرگانی مؤسسه الهدی، حسین‌علی سبزه‌، مدیر بین الملل خانه کتاب، علی‌اکبر شیروانی مدیرعامل سوره مهر و جمعی از دوست‌داران کتاب و دانشجویان ایران‌شناسی حضور داشتند.

در این نمایشگاه مذاکراتی با ناشران ارمنستانی همچون گرانیش که یک پلتفرم مستقل ادبی ارمنستان است و انتشارات اپیگراف، جهت همکاری‌های مشترک به عمل آمد و در آینده‌ای نزدیک همکاری‌های دو کشور در حوزه نشر افزایش خواهد یافت.