فاجعه انسانی در غزه: ۵۴ هزار کودک زیر پنج سال قربانی سوءتغذیه حاد

 وبگاه مِدیکال اِکسپرس در گزارشی آورده است: بر اساس مطالعه‌ای که به‌تازگی در مجله معتبر لَنسِت (The Lancet) منتشر شده، بیش از ۵۴ هزار کودک زیر پنج سال در نوار غزه از سوءتغذیه حاد رنج می‌برند که ۱۲ هزار و ۸۰۰ نفر از آنان در وضعیت سوءتغذیه شدید قرار دارند.

وضعیت هشداردهنده سوءتغذیه

بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، زمانی که بیش از ۱۵ درصد از جمعیت یک منطقه‌ دچار سوءتغذیه حاد باشند، این وضعیت در رده بسیار بالا، بالاترین سطح هشدار، طبقه‌بندی می‌شود. در ماه اوت (۱۰ مرداد تا ۹ شهریور)، نرخ کلی سوءتغذیه حاد در بین کودکان غزه به ۱۵.۸ درصد رسید.

رفح به طور مداوم، بالاترین نرخ سوءتغذیه حاد کودکان را در طول دوره ۲۰ ماهه مطالعه داشته است که در دسامبر (۱۰ آذر تا ۱۰ دی) ۲۰۲۴ میلادی به ۳۲ درصد رسید.

پیامدهای مرگبار سوءتغذیه

کودکان دچار سوءتغذیه حاد در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت‌های شدید و مرگ زودرس هستند. یک کودک مبتلا به سوءتغذیه حاد تا ۱۱ برابر بیشتر از یک کودک سالم در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری‌های شایع کودکان مانند ذات‌الریه قرار دارد. در صورتی که سوءتغذیه برای مدتی طولانی تداوم یابد، احتمال توقف رشد کودکان و ابتلای آنان به اختلالات شناختی نیز وجود دارد.

روش انجام مطالعه

این پژوهش با ارزیابی ۲۱۹ هزار و ۷۸۳ کودک ۶ تا ۵۹ ماهه انجام شد که حدود ۶۴ درصد از کودکان غزه در این گروه سنی را شامل می‌شود و در ۹۴ مرکز درمانی شامل ۱۶ مرکز بهداشتی سازمان ملل و ۷۸ نقطه پزشکی مستقر در پناهگاه‌ها و چادرهای پناهجویان در پنج منطقه غزه انجام شد.

یافته‌های کلیدی

• ژانویه (۱۲ دی تا ۱۲ بهمن) تا ژوئن (۱۱ خرداد تا ۹ تیر) ۲۰۲۴ میلادی: نوسان سوءتغذیه بین ۵ تا ۷ درصد؛
• پس از حدود چهار ماه محدودیت شدید کمک‌ها: افزایش از ۸.۸ درصد به ۱۴.۳ درصد؛
• پس از آتش‌بس شش‌هفته‌ای: کاهش به ۵.۵ درصد در مارس (۱۱ اسفند تا ۱۱ فروردین) ۲۰۲۵ میلادی؛
• پس از محاصره ۱۱ هفته‌ای کمک‌ها: افزایش مجدد به ۱۵.۸ درصد در اوت (۱۰ مرداد تا ۹ شهریور) ۲۰۲۵ میلادی.

وضعیت قحطی

طبقه‌بندی یکپارچه مراحل امنیت غذایی، که با نام مقیاس آی‌پی‌سی (IPC) شناخته می‌شود، قحطی را به‌عنوان وضعیتی تعریف می‌کند که در آن حداقل یک نفر از هر پنج خانوار، کمبود شدید غذا دارد و با گرسنگی و فقر مواجه است که به سطوح بسیار بحرانی سوء تغذیه حاد و مرگ منجر می‌شود. آی‌پی‌سی از همان طبقه‌بندی سوء تغذیه حاد سازمان بهداشت جهانی استفاده می‌کند.

مقیاس آی‌پی‌سی پنج مرحله از ناامنی غذایی را تعریف می‌کند. قحطی (مرحله ۵) بالاترین مرحله این مقیاس است و زمانی اعلام می‌شود که ۲۰ درصد از خانوارهای یک منطقه با کمبود شدید غذا مواجه باشند و ۳۰ درصد از کودکان دچار سوءتغذیه حاد باشند.

در گزارش اوت ۲۰۲۵ آی‌پی‌سی، استان غزه در مرحله ۵ (قحطی) و دیرالبلح و خان یونس در مرحله ۴ (وضعیت اضطراری) قرار دارند. وضعیت کنونی غزه از بدترین موارد ناامنی غذایی در جهان است و با شرایط کنونی سودان، یمن و هائیتی مقایسه‌شدنی است. این فاجعه ساخته دست انسان، نیازمند اقدامات فوری بین‌المللی است.

مطالعه لنست تأکید می‌کند که آتش‌بس و بازگشایی کامل مسیرهای کمک‌رسانی، راهکار اساسی حل این بحران انسانی است.